Ekonomik ve Barış Enstitüsü (Institute for Economics & Peace, IEP), ülkelerin güvenlik ve istikrar düzeyini değerlendiren Global Peace Index 2025 sıralamasını resmen yayınladı. Bu yılki araştırma, dünya nüfusunun yaklaşık %99,7'sini oluşturan 163 ülke ve bölgeyi kapsadı. Bu, sıralamayı küresel düzeyde en güvenilir analizlerden biri haline getirir.
Raporda, dünyanın genel bakış açısından giderek daha tehlikeli hale geldiği belirtiliyor. Araştırma yazarlarına göre, küresel barış seviyesi üst üste altıncı yıldır düşmeye devam ediyor. Özellikle, büyük bölgesel ve uluslararası çatışmalara yol açan faktörler şimdiye kadar gözlemlenmemiş bir zirveye ulaştı.
Barış Endeksi nasıl oluşturulur?
Global Peace Index, 23 temel göstergeye dayanarak hesaplanır. Bu göstergeler üç büyük gruba birleştirilir:
- kamu güvenliği ve nüfusun korunma düzeyi;
- iç ve uluslararası çatışmaların varlığı ve kapsamı;
- ülkenin militarizasyon düzeyi.
Analiz sürecinde, askeri harcamaların hacmi, çatışmalarda kayıp sayısı, suç vakaları gibi somut istatistiksel verilerle birlikte, uluslararası uzmanların değerlendirmeleri de dikkate alınır. 2025 yılı sonuçlarına göre, dünya genelindeki ortalama barış oranının %0,36 oranında kötüleştiği kaydedildi.
Dünyanın en güvenli ülkeleri
Sıralamanın mutlak lideri bir kez daha İzlanda oldu. Bu ülke, 17 yıldır üst üste dünyanın en barışçıl ülkesi statüsünü koruyor. Ayrıca, 2025'te en barışçıl beş ülke şunlardır:
-İzlanda;
-İrlanda;
-Yeni Zelanda;
-Avusturya;
-İsviçre.
Rapor yazarlarına göre, bu ülkeler yüksek bir "pozitif barış" seviyesine sahiptir. Yani, sürdürülebilir kurumlar, toplum içindeki güven ortamı ve düşük şiddet seviyesi, bu ülkelerin ana avantajlarıdır. Batı ve Orta Avrupa'daki güvenlik seviyelerinin son dört yılda biraz düşmesine rağmen, bölge hala dünyanın en barışçıl bölgesi olarak kabul ediliyor.
En tehlikeli ülkeler hangiler?
Sıralamanın alt kısmında, güvenlik açısından en kötü duruma sahip ülkeler yer almaktadır. Bunlar arasında:
-Rusya;
-Ukrayna;
-Sudan;
-Kongo Demokratik Cumhuriyeti;
-Yemen.
Uzmanlar, bu ülkelerde devam eden silahlı çatışmaların, siyasi istikrarsızlığın ve insani krizlerin barış seviyesini ciddi şekilde olumsuz etkilediğini belirtti.
Özbekistan'ın sonucu nedir?
Özbekistan, 2025 yılında Küresel Barış Endeksi'nde geçen yıla göre iki basamak yükselerek genel sıralamada 64. sırada yer aldı. Bu gösterge, ülkede güvenlik ve istikrar yönünde belirli olumlu ilerlemeler olduğunu göstermektedir.
Sıralama, Orta Asya ülkeleri arasında aşağıdaki gibi dağılmıştır:
-Kazakistan - 56. sıra;
-Kırgızistan - 78. sıra;
-Tacikistan - 79. sıra;
-Türkmenistan - 78. sıra.
Uzmanlar, bölgedeki güvenlik sorunlarının büyük ölçüde sosyal istikrara, ekonomik reformlara ve devlet kurumlarının etkinliğine bağlı olduğunu vurguluyor.
“Zamin”i Telegram'da okuyun!
Меҳмон grubundaki ziyaretçiler bu yayına yorum yapamaz.
