2026 yılı 29 Ocak’tan itibaren Özbekistan finans kurumları, tüketici kredisi verirken müşterilerle yeni bir formatta çalışmaya geçecek. Cumhuriyet Merkez Bankası, halkın finansal okuryazarlığını artırmaya ve borçluların haklarını korumaya yönelik bir dizi değişikliği onayladı.
Başlıca yeniliklerden biri — vatandaşlara kredi yükümlülükleriyle ilgili tüm riskleri ayrıntılı şekilde açıklayan özel bir kontrol listesi (check-list) sunma zorunluluğunun getirilmesi olacak. Bu yasal değişiklik, 28 Ekim 2025’te Adalet Bakanlığı’nda kayda alındı ve ticari bankaların faaliyetlerine yönelik asgari gerekliliklerin gözden geçirilmesini öngörüyor.
Reformun temel amacı — bireylerin kredi alma sürecini azami derecede şeffaf ve bilinçli hale getirmek. Merkez Bankası yönetimine göre, standartlaştırılmış riskler listesinin (check-list) uygulanması, vatandaşlara kredi sözleşmesi imzalamadan önce daha dikkatli ve bilinçli kararlar alma imkânı verecek.
Bu yılın ağustos ayında kamuoyuna sunulan belge taslağı, liste için dört önemli tez belirliyor. Borçlu, aşağıdaki maddeleri anladığını imzasıyla onaylamalıdır: - “Kredi — bu bir masraftır”; - “Kredi ödeme tablosuyla dikkatlice tanıştım”; - “Gelirim kredi ödemelerini yapmaya yeterli”; - “Kredi ödemelerini geciktirmenin sonuçlarının farkındayım”.
Yeni kurallarda dijital bankacılık hizmetlerine özel vurgu yapılmış. Mobil uygulamalar veya web siteleri üzerinden kredi başvurusunda, müşterinin herhangi bir şarta otomatik onay verdiğini gösteren önceden işaretlenmiş kutucuklar ve diğer unsurların kullanılması kesinlikle yasaklanacak.
Ayrıca, bankaların krediyle ilgili ana parametreler — tutar, faiz oranı ve vade gibi bilgileri online formlarda önceden doldurması sınırlandırılacak. “Bu, müşterilere bankacılık hizmetlerinden yararlanırken karar verme özgürlüğü sağlayacak, şartların şeffaflığını artıracak ve gelecekte bankalar ile müşteriler arasındaki anlaşmazlıkların önüne geçecektir” dedi düzenleyici kurumun basın servisi.
Ayrıca, her bankada kredi sözleşmelerini yeniden yapılandırma prosedürü bulunmalı, ancak bunun tüketiciler için şeffaf olması gerekmektedir. Bu önlemler, finansal zorluk çeken ve yükümlülüklerini zamanında yerine getiremeyen borçlulara yöneliktir.
Ayrıca düzenleyici kurum bazı haksız uygulamaları doğrudan yasaklamaktadır. Artık finansal kuruluşların aşağıdakileri yapması yasaktır: - Müşterileri ilk başvuruda belirtilen tutardan fazla kredi almaya aktif olarak teşvik etmek; - Devlet sosyal yardımları ve diğer maddi yardım türlerine hak iddia etmek; - Sözleşmede veya ödeme planında belirtilen takvim tarihinden önce borcun erken ödenmesini talep etmek.
Bir başka önemli yenilik ise mevduat güvencesi sistemi hakkında bilgi verme zorunluluğudur. Bankalar, müşterilere Vatandaşların Mevduatlarını Güvenceleme Fonu’nun faaliyetleri hakkında tam bilgi sağlamakla yükümlü olacak.
Müşterilere hangi mevduatların koruma altında olduğu, azami ödeme tutarları ile banka lisansı iptal edildiği durumda tazminat ödemesi alma usulü ve süreleri hakkında açıklama yapmak gerekmektedir. Belirtilen tüm değişiklikler, resmi olarak kayda alındıktan üç ay sonra, yani 29 Ocak 2026’da yürürlüğe girecek.
“Zamin”i Telegram'da okuyun!
Ctrl
Enter
Hata mı buldunuz?
İfadeyi seçin ve Ctrl+Enter tuşuna basın İlgili haberler
