Cumhurbaşkanı Şavkat Mirziyoyev başkanlığında üniversite mezunlarının istihdamı konulu genişletilmiş bir toplantı başladı.
Son 7 yılda yükseköğretimde kontenjanlar 4,5 kat artarak kapsama oranı %42’ye ulaşsa da, eğitim sistemi gerçek ihtiyaçlara uygun değildir. Örneğin, yılda 20 bin otomobil üreten BYD fabrikasında şu anda 100 açık pozisyon bulunuyor. Bunların dörtte biri robotik, boyama ve robot programlama mühendislerine aittir.
Fabrikada uzman yetersizliği nedeniyle 80 yabancı uzman çalışıyor. Bu tesis 4-5 yıl içinde tam kapasiteye ulaşıp yılda 500 bin araç üretmeye başlarsa, 4 bin yüksek nitelikli kadroya ihtiyaç olacak.
“Bu sadece bir proje için yapılan hesaplamadır. Önümüzdeki 3-4 yıl içinde 83 milyar dolarlık büyük projelerin devreye girmesiyle, yalnızca sanayi alanında 500 bin kadroya ihtiyaç duyulacak,” dedi devlet başkanı.
Toplantıda, üniversitelerin yetiştirdiği mezunlarla işverenlerin ihtiyaçları arasında büyük fark olduğu vurgulandı. Örneğin, sadece hafif sanayi alanında 4 bin yüksek nitelikli uzmana ihtiyaç var.
Her yıl bu alanda yaklaşık 2.500 öğrenci mezun oluyor. Ancak modern ekipmanlarla çalışma bilgisinden yoksun oldukları için %42’si iş bulamıyor. Sonuç olarak, girişimciler yurt dışından hazır uzmanları getirmek zorunda kalıyor.
Cumhurbaşkanı, istihdam istatistiklerinin hesaplanmasındaki eksiklikleri eleştirdi. Bu yılki 231 bin üniversite mezunundan 125 bin kişinin istihdam edildiği rapor edilse de, bunların 42 bini kendi kendini istihdam eden bireyler olduğu ortaya çıktı.
Devlet, bir öğrenciyi üniversitede okutmak ve uzman olarak yetiştirmek için yılda 25-30 milyon soʻm harcamaktadır. Ancak dört yıl okuyup diploma alan gençlerin yarısından fazlası düşük vasıf gerektiren işlerde çalışıyor.
Bugün itibariyle 40 üniversiteye verilen mali bağımsızlığın sonuç verdiği vurgulandı. Örneğin, ekonomi, hukuk, tıp, dil ve pedagoji alanındaki üniversiteler yeterli kaynağa sahip. Ancak tarım, veterinerlik, mühendislik ve fen (STEM) alanlarındaki bazı üniversiteler gelir elde etmeyi öğrenememekte ve gençler için cazip olmamaktadır.
Cumhurbaşkanı, “sektör-şirket-üniversite” zincirinin hızla kurulması gerektiğini belirtti. Bu kapsamda 25 mühendislik üniversitesi, iş ortaklarında toplam 438 bölüm açtı. Örneğin, petrol ve gaz sektörü eğitim-üretim kümeleri oluşturdu. Buhara Teknik Üniversitesi ise petrol ve gaz dışında 10 şirkette 20 bölüm şubesi kurdu.
Buhara bölgesinde önümüzdeki yıllarda büyük bir gaz-kimya kompleksi faaliyete geçecek. Ustyurt’taki yeni projeler üzerinde yabancı şirketler çalışmalar başlattı.
Cumhurbaşkanı, “Bu tesisler için uzmanlar nerede yetiştirilecek, araştırmaları kim yapacak?” sorularına bugünden yanıt bulunması gerektiğini vurguladı.
Bundan böyle, maliyeti 1 milyon dolardan fazla olan ve 50’den fazla çalışanı bulunan projelerin teknik ve ekonomik analizlerinde alan ve yönetime göre personel ihtiyacı gösterilecek. Bu temelde ilgili bakanlıklar ve sektör liderleri üniversitelere sipariş vererek hedefli uzman yetiştirilmesini sağlayacak.
Rektörler de bu sipariş çerçevesinde eğitim gören öğrenciler için ana derslerin yanı sıra ek eğitim modülleri uygulayacak. Bu modülleri tamamlayan öğrencilere kredi puanı verilecek.
Öğrencilerin bilgi seviyesi, ikinci sınıftan itibaren onları işe almak isteyen yatırımcıların katılımıyla her yıl değerlendirilecek. Mezuniyet tezleri ise ilgili projenin gerçek sorunlarına dayalı olarak savunulacak.
Kısacası, yatırımcıların ihtiyacına uygun mezunlar, o yatırımcılar tarafından garantiyle istihdam edilecek bir sistem oluşturulacak.
Telegram’da «Zamin»i takip edin!
