639 марта ёқилган ер, 5350 гектар зарар — космос кўрсатди ҳақиқатни

Ўзбекистонда дон экинлари йиғиб олинганидан сўнг қолган ер майдонларини ноқонуний ёқиб юбориш ҳолатлари ортиб бормоқда. Бу каби ҳолатлар нафақат атроф-муҳитга, балки инсон саломатлигига ҳам сезиларли хавф солмоқда. Сўнгги пайтларда ушбу муаммони бартараф этиш мақсадида турли даражадаги давлат идоралари томонидан мониторинг ва назорат ишлари кучайтирилди.

Шу муносабат билан, "Uzcosmos" агентлиги томонидан амалга оширилаётган давлат космик мониторинги дастури доирасида юртимизнинг турли ҳудудларида қўлланилаётган ёқиш ишлари сунъий йўлдошлар орқали кузатилди. Июнь ойи охиригача олиб борилган таҳлилларга кўра, 10 та вилоятда жами 639 та ноқонуний ёнғин ҳолати қайд этилган бўлиб, бу жараёнда 5350 гектар майдон зарар кўргани маълум қилинди.

Қуйида ушбу ҳудудларда аниқланган ёнғин ҳолатлари ва улар таъсир этган майдонлар билан танишишингиз мумкин:
Тошкент вилояти — 27 ҳолат, 413,5 гектар
Сирдарё вилояти — 32 ҳолат, 341,9 гектар
Жиззах вилояти — 7 ҳолат, 74,9 гектар
Бухоро вилояти — 16 ҳолат, 96,3 гектар
Андижон вилояти — 248 ҳолат, 2345,7 гектар
Фарғона вилояти — 13 ҳолат, 66,2 гектар
Наманган вилояти — 3 ҳолат, 36,7 гектар
Сурхондарё вилояти — 253 ҳолат, 1823 гектар
Хоразм вилояти — 31 ҳолат, 99,5 гектар
Қорақалпоғистон Республикаси — 9 ҳолат, 52 гектар

Бу рақамлар кўрсатмоқдаки, энг кўп ёнғин ҳолати Андижон ва Сурхондарё вилоятларида кузатилган. Бу эса мавжуд муаммо кенг кўламда эканини тасдиқлайди.

Маълумотларга кўра, кўпчилик фермерлар ва ер эгалари бошоқли экинлардан бўшаган ерда қолган сомон ва пояларни тез ва арзон усулда йўқ қилиш мақсадида уларни ёқиб юборишни маъқул кўрмоқда. Аммо бу амалиёт табиатга зарар етказибгина қолмай, қонунга ҳам зид ҳисобланади.

Маъмурий жавобгарлик тўғрисидаги кодекснинг 88-моддаси 3-қисмига асосан, ер майдонларини ноқонуний ёқиб юбориш билан боғлиқ ҳолатлар учун жавобгарлик белгиланган бўлиб, бундай қонунбузарлик учун жисмоний шахсларга базавий ҳисоблаш миқдорининг 10 баробаригача жарима солиниши мумкин. Агар етказилган зарар миқдори катта бўлса, ҳолат жиноий иш очилишига ҳам сабаб бўлиши мумкин.

Тезкор маълумотлар Ўзбекистон Республикаси Бош прокуратураси, Экология ва атроф-муҳитни муҳофаза қилиш ҳамда иқлим ўзгариши вазирлиги ва бошқа тегишли органларга етказилган. Айни пайтда ушбу ҳолатларнинг олдини олиш, жавобгар шахсларни аниқлаш ва жазолаш ишлари олиб борилмоқда.

Эколог мутахассислар эса бу ҳолатлар келажак учун катта хавф туғдираётганини таъкидлаб, фермерларни ва аҳолини ердан оқилона фойдаланишга, қолдиқларни қайта ишлаш, мулчлаш, ёки бошқа экологик безарар усуллардан фойдаланишга чақираётир.

Табиатга эҳтиёткорлик билан ёндашиш, унинг ресурсларини асраш ва қонунларга риоя қилиш — бугунги куннинг энг муҳим вазифаларидан биридир. «Замин»ни Telegram’да ўқинг!