Ўзбекистонда илк бор ишчиларнинг иш ташлаш ҳуқуқи қонун йўли билан кафолатланмоқда. 9 сентябрь куни Олий Мажлис Қонунчилик палатасида муҳокама қилинган Сенат таклифига кўра, меҳнат соҳасидаги миллий қонунчилик халқаро стандартларга яқинлаштирилади, деб хабар берди kursiv.media.
Қонун лойиҳаси асосий мақсади – Халқаро меҳнат ташкилотининг “Бирлашмалар эркинлиги ва бирлашиш ҳуқуқини ҳимоя қилиш тўғрисида”ги 87-сонли ҳамда “Жамоа музокараларини олиб бориш ва бирлашиш ҳуқуқи тўғрисида”ги 98-сонли конвенциялари талабларига тўлиқ мослашиш. Шу билан бирга, бу қадам Иқтисодий, ижтимоий ва маданий ҳуқуқлар тўғрисидаги халқаро пактда белгиланган меъёрларни ҳам амалиётга татбиқ этади.
Иш ташлаш ҳуқуқи нима учун муҳим?
Иш ташлаш ҳуқуқи – бу алоҳида шахсга эмас, балки жамоага бериладиган ҳуқуқ ҳисобланади. Унинг моҳияти шундаки, агар ташкилот ёки корхонада иш берувчи билан ходимлар ўртасида келишмовчилик юзага келса, ходимлар ўз талабларини ифода этиш учун иш жараёнини вақтинча тўхтатиши мумкин.
Бу ҳуқуқ демократик бошқарув, тенглик ва ижтимоий адолат принципларини амалда мустаҳкамлашга хизмат қилади. Меҳнат низоларини ҳал этишнинг энг таъсирли воситаларидан бири сифатида иш ташлаш жаҳон амалиётида аллақачон кенг қўлланилмоқда.
Қонун лойиҳасининг асосий йўналишлари
Лойиҳа 9 та моддадан иборат бўлиб, у орқали 2 та қонун ва 4 та кодексга ўзгартиришлар киритилади. Эътиборли жиҳати – Меҳнат кодексида иш ташлашнинг аниқ таърифи илк бор киритилмоқда.
Шунингдек, лойиҳада қуйидагилар назарда тутилган:
-
иш ташлашни бошлаш тартиб-таомиллари;
-
ходимларга иш ташлаш пайтида бериладиган кафолатлар;
-
иш ташлашни кечиктириш, вақтинча тўхтатиш ва қайта тиклаш механизмлари;
-
иш ташлашга оид чекловларни аниқ белгилаш.
Бу орқали миллий қонунчиликдаги бўшлиқлар ёпилиб, ишчиларнинг ҳуқуқлари халқаро андозаларга тўлиқ мос келиши таъминланади.
Конституция ва қонунчилик ташаббуси
Янги таҳрирдаги Конституциянинг 98-моддасига мувофиқ, юз мингдан ортиқ сайлов ҳуқуқига эга бўлган фуқаролар, Сенат, омбудсман ва Марказий сайлов комиссияси қонунчилик ташаббуси ҳуқуқига эга. Бу нормалар асосида аввал омбудсман, кейин эса Сенат томонидан қонунчилик таклифлари киритилди.
Бу жараён мамлакатда демократик ислоҳотлар амалда қай даражада ишлаяпганини кўрсатади.
«Замин»ни Telegram’да ўқинг!
