Камбоджа бош вазири Хун Манет томонидан Нобел тинчлик қўмитасига юборилган расмий мактуб жаҳон сиёсатида янги муҳокамаларга йўл очди. Ушбу мурожаатда АҚШ президенти Доналд Трампнинг халқаро тинчликка қўшган ҳиссаси алоҳида таъкидланиб, уни тинчлик соҳасидаги Нобел мукофотига номзод сифатида кўрсатиш таклифи билдирилди, деб ёзмоқда мамлакат матбуот агентликлари.
Мактуб 2025 йил 7 август куни юборилган бўлиб, унда Хун Манет ўзини Камбоджа Қироллигининг бош вазири сифатида таништирган ҳолда, АҚШнинг 45- ва 47-президенти ҳурматли Доналд Трампни тинчликни тарғиб қилишдаги тарихий ва жиддий саъй-ҳаракатлари учун эътироф этиш шарафига эга эканини баён қилган.
“Сиёсий ақл ва вазминлик намунаси” — Трампнинг етакчи қиёфаси
Хун Манет ўз мактубида Трампни “ўзига хос сиёсий ақл-заковатга эга, вазиятни аниқ баҳолайдиган” лидер сифатида таърифлаган ва унинг Камбоджанинг Таиланд билан юзага келган чегаравий тортишувни ҳал этишдаги воситачилик фаолияти учун самимий миннатдорчилик билдирган.
Шунингдек, мактубда Трампнинг нафақат Жануби-Шарқий Осиё, балки бутун дунё бўйлаб “энг ноаниқ ва мураккаб минтақаларда” тинчлик ва барқарорликни тиклашда эришган катта ютуқлари қайд этилган.
Қонли тўқнашув ва тўхтатилган можаро: АҚШ етарлича таъсир кўрсатдими?
Эслатиб ўтамиз, 2025 йил 24 июл куни Таиланд ва Камбоджа чегарасида кескин вазият юзага келиб, бир қатор қуролли тўқнашувлар кузатилган эди. Ҳар икки давлатда ҳам ўнлаб қурбонлар ва минглаб аҳоли эвакуация қилингани расман тасдиқланган.
29 июль куни эса икки мамлакат делегациялари Малайзия пойтахти Куала-Лумпурда ўзаро учрашув ўтказиб, соат ярим тунда отишмаларни тўхтатиш бўйича келишувга эришган.
Айни музокаралар арафасида Доналд Трамп оммавий равишда чиқиш қилиб, "миллионлаб инсонларнинг ҳаёти хавф остида" эканини таъкидлаган ва агар можаро тўхтатилмаса, АҚШнинг ҳар қандай иқтисодий ҳамкорликдан воз кечишини аниқ баён қилган. Шу таҳдид ва дипломатик босим орқали у икки мамлакатни тинчлик келишувига ундаганини очиқ айтган.
Тинчлик учун кураш: сиёсий баҳсми ёки ҳақиқат?
Камбоджанинг бу ташаббуси халқаро майдонда турли фикрларни келтириб чиқармоқда. Айрим таҳлилчилар Хун Манетнинг бу қадамини АҚШ билан яқин муносабатларни мустаҳкамлашга қаратилган дипломатик қадам, деб баҳолашса, бошқалар буни тинчлик учун амалий ҳаракат сифатида қўллаб-қувватлашмоқда.
Нима бўлганда ҳам, Доналд Трамп атрофидаги тортишувлар яна бир бор Нобел мукофотининг сиёсий танлов орқали қандай шаклланишини жамоатчилик диққатига олиб чиқмоқда. Энди эса барча кўзлар Ослога — мукофот эгаси эълон қилинадиган кунга қаратилган.
Тарихда турли баҳслар остида берилган тинчлик мукофотлари бўлган, аммо бу галги номзодлик қандай баҳоланар экан? Жавоб – яқин вақт ичида маълум бўлади.
«Замин»ни Telegram’да ўқинг!
