Қирғизистонда илбарс — яъни қор қоплони — расман мамлакатнинг миллий рамзи сифатида эътироф этилди. Бу ҳақдаги қарорни Вазирлар Маҳкамаси қабул қилган бўлиб, ҳужжатга ҳукумат раиси Одилбек Қосималиев имзо чекди, деб ёзди маҳаллий нашрлар.
Қарорга мувофиқ, энди қор қоплонининг расмий логотипи ҳам яратилади ва уни қўллаш тартиби алоҳида тасдиқланади. Бу ташаббус Қирғизистон президентининг “Қор қоплонини миллий рамз сифатида тан олиш тўғрисида”ги фармонини амалга ошириш доирасида амалга оширилмоқда.
Ҳукуматнинг таъкидлашича, қарорнинг асосий мақсади — мамлакатнинг табиий ва маданий меросини сақлаб қолиш, шунингдек, илбарс тимсоли орқали Қирғизистоннинг тоғли табиати ва экотизимини жаҳон миқёсида тарғиб этишдан иборат.
Табиат ресурслари, экология ва техник назорат вазирлигига қор қоплони популяциясини муҳофаза қилиш ҳамда унинг яшаш муҳитини сақлаб қолиш бўйича амалий чора-тадбирлар режасини ишлаб чиқиш топширилди. Бу режа доирасида браконьерликка қарши курашиш, илбарсларнинг ҳаракат йўналишларини кузатиш ва улар учун хавфсиз ҳудудлар яратиш каби вазифалар белгиланган.
Шунингдек, қарорга кўра, барча давлат органлари, маҳаллий ўзини ўзи бошқариш органлари ва турли ташкилотлар мазкур қарор талабларига амал қилишлари шарт қилиб белгиланди. Бу Қирғизистоннинг табиий рамзларига ҳурмат билан муносабатда бўлиш маданиятини шакллантиришга қаратилган муҳим қадам сифатида баҳоланмоқда.
Қор қоплони дунёдаги энг гўзал ва нодир йиртқичлардан бири саналади. У Марказий Осиё тоғларида — Ҳимолай, Тян-Шан, Помир ва Олтой каби ҳудудларда яшайди. Бу ҳайвон табиатнинг куч-қудрати, сокинлиги ва гўзаллигини ўзида мужассам этган жонзот сифатида кўплаб халқлар учун муқаддас рамзга айланган.
Ҳозирги кунда қор қоплони 12 мамлакат ҳудудида учрайди, улар орасида Хитой, Мўғулистон, Россия, Қозоғистон, Қирғизистон, Ўзбекистон, Непал, Ҳиндистон, Афғонистон ва Тожикистон бор. Ушбу ҳайвонларнинг умумий популяциясининг тахминан 60 фоизи Хитой ҳудудида яшайди.
Халқаро Қизил Китобда илбарс “заиф тур” сифатида қайд этилган. Унга асосий таҳдидлар — браконьерлик, яшаш ҳудудларининг қисқариши, чорвачилик фаолияти ва йўл қурилиши сабаб ерларнинг йўқолиши ҳисобланади.
Қирғизистон ҳукумати сўнгги йилларда илбарсларни муҳофаза қилиш бўйича фаол чоралар кўриб келмоқда. Миллий боғлар ва қўриқхоналарда махсус мониторинг дастурлари амалга оширилаётгани, GPS трекерлар ёрдамида уларнинг ҳаракат йўналишлари кузатилаётгани маълум қилинди.
Мутассадилар фикрича, илбарс Қирғизистон учун нафақат биологик, балки маънавий аҳамиятга ҳам эга. У тоғли халқнинг жасорати, эркинлиги ва табиат билан уйғунликда яшаш анъаналарини ифодалайди. Шу боис бу ҳайвоннинг миллий рамз сифатида тан олиниши мамлакатнинг табиатга бўлган эҳтиромини янада оширади.
Шу тариқа, Қирғизистон илбарсни миллий рамз даражасига кўтариб, нафақат ўз экотизимини муҳофаза қилиш, балки келажак авлодларга табиатни севиш ва ҳимоя қилиш ҳиссини сингдиришга қадам қўйди.
“Zamin”ни Telegram'да ўқинг!
