Ҳаракатсиз турмуш тарзи ва жисмоний фаолиятнинг етишмаслиги инсон ҳаёти учун анча хавфли. Чунки юрак ва қон томир касалликларининг ривожланиш хавфи бевосита ҳаракатнинг етишмаслиги билан боғлиқ. Аммо инсон етарлича ҳаракатда бўла олмаётганини қандай билади? Қуйидаги аломатларни текшириш орқали ушбу саволга жавоб топиш мумкин.
Доимий чарчоқ
Етарлича ухлаш, хилма-хил рацион, аммо тезда чарчаб қолиш ҳаракат етишмаслигининг дастлабки аломати бўлиши мумкин. Жоржия университетининг олиб борган тадқиқоти шуни кўрсатдики, ҳафтасига уч марта 20 дақиқалик аэробика машқлари энергия даражасини 20 фоизга оширади. Бундан ташқари, баъзи ҳолларда мунтазам равишда бажариладиган машқлар чарчоқни 65 фоизга камайтириши мумкин, чунки бу бевосита марказий асаб тизимига таъсир қилади. Шунинг учун инсон қанча кўп чарчаётган бўлса, шунга монанд ҳаракат қилиши ҳам керак.
Кучли хавотир
Ҳаракатсиз турмуш тарзи ташвиш ва тушкунлик даражасини ошириши мумкин. Бу бир вақтнинг ўзида бир нечта тадқиқотлар билан тасдиқланган. Бундан ташқари, мунтазам аэробика ва куч-қувват машқлари хавотирни сезиларли даражада камайтириши, депрессия аломатларини бартараф этиши ва ҳатто соғайишни тезлаштириши исботланган. Албатта, хавотирнинг кучайиши аниқ бир фаолиятнинг етишмаслигидан далолат беради, дейиш мумкин эмас. Лекин ҳаёт тарзига озгина ҳаракатчанлик қўшиш ва динамикани кузатиб бориш керак.
Гормонал мувозанат
Ҳаракатнинг етишмаслиги нафақат юрак ва қон томирларининг соғлиғига, балки гормонлар мувозанатига ҳам салбий таъсир қилади. Танадаги ортиқча ёғ эстрогеннинг кўпайишига ва тестостерон етишмаслигига олиб келиши мумкин. Бу ҳаёт фаровонлигига, албатта, таъсир қилади. Шу билан бирга, спорт билан шуғулланиш гормонал мувозанатни нормаллаштиришга ва жисмоний ҳамда руҳий саломатликни сақлашга ёрдам беради.
Овқат ҳазм қилиш муаммолари
Ичаклар ўз функциясини бажармай, ошқозон ишдан чиқдими? Дарҳол спорт билан шуғулланишни бошлаш керак. Аэробик машқлар нафас олиш ва юрак уришини тезлаштиради. Бу эса ичак мушакларининг қисқаришини яхшилайди. Югуриш, пиёда юриш, сузиш — ушбу жисмоний машқлар нафақат юрак-қон томир тизимига, балки ичаклар фаолиятига ҳам ижобий таъсир кўрсатади.
Уйқуда безовталик
Агар ухлаш, кечаси уйғониш ёки эрталаб туришда қийинчиликлар бўлса, бу ҳам ҳаракат ва фаоллик етишмаслигидан далолат бўлиши мумкин. Яқинда Sleep Medicine’да ўтказилган бир тадқиқот шуни кўрсатдики, мунтазам равишда спорт билан шуғулланадиган катта ёшдаги одамлар нофаолларга қараганда ўртача бир соат кўпроқ ухлайди. Демак, ҳаёт тарзига бир оз жисмоний машқларни қўшиш тиниқиб ухлашга ёрдам беради.
“Замин” янгиликларини “Twitter”да кузатиб боринг
