Bloomberg tarafından yayımlanan bilgilere göre, Apple'ın en büyük yüklenicisi olarak kabul edilen Tayvan’ın Foxsonn şirketinin iPhone 17 akıllı telefonlarının seri üretim sürecinde Çin iş kanunlarını bir dizi durumda ihlal ettiği tespit edildi. Soruşturmayı yürüten China Labor Watch (CLW) kuruluşu bu konuda detaylı bir rapor yayınladı.
Bilgilere göre, Foxsonn’un Cıençjou şehrinde bulunan en büyük üretim kampüsünde işçiler çalışma saatleri dışında uzun saatler boyunca zorunlu çalıştırılmış. Bu kişiler arasında gece vardiyalarına dahil edilme durumu sık sık kaydedilmiş. Ayrıca, maaş ödemelerinin geciktirilmesi, fazla çalışma için ücretin ödenmemesi gibi sorunlar yaygın olarak yaşanmış. Soruşturma 2024 yılının Mart ayından 2024 yılının Eylül ayına kadar olan dönemi kapsıyor — tam da yeni iPhone modellerinin üretiminin yoğunlaştığı zamanda.
CLW raporuna göre, yoğun aylarda çalışan sayısı 150–200 bin kişiye kadar ulaşmış ve bunların çoğu geçici çalışanlardan oluşmuş. Çin yasaları ise geçici çalışan oranının %10’u aşmamasını şart koşuyor. Bu durum ise resmi kuralların açıkça ihlali anlamına geliyor.
Rapor ayrıca ciddi bir başka meseleye değinmiş: maaşlar iki kısımda ödeniyor — yarısı ay sonunda, kalan kısmı ise sonraki hesaplama döneminde. Bu nedenle işten ayrılan çalışanlar çoğunlukla fazla çalıştıkları saatlerin ücretini alamamış.
Hak savunucuları başka birçok sorunu da belirtmiş: belirlenen sınırın üzerinde çalışma süreleri, genç çalışanların gece vardiyasında çalıştırılması, işe alımda eşitsizlik, tehlikeli maddelerle çalışma sırasında yeterli kişisel koruyucu ekipman sağlanmaması, işçilere baskı ve tehdit durumları.
Apple ise yayınladığı açıklamada şirketin iş sağlığı ve güvenliği, insan hakları ve iş etiği konularında “en yüksek standartlara” uyduğunu vurguladı. Ayrıca, şirketin yüklenicilerini düzenli denetlediğini ve kurallara uyulmaması hakkındaki haberleri hızlıca değerlendirme amacı taşıdığını bildirdi. Apple’ın iç kuralları ve Çin yasalarına göre çalışma haftası süresi 60 saati geçmemeli. Ancak Foxsonn işçileri çoğu zaman haftada 75 saate kadar çalıştırılmış.
CLW, bu tür bir denetimi en son 2019 yılında gerçekleştirdiğini hatırlattı. Değerlendirmelerine göre bazı açılardan durum kötüleşse de olumlu gelişmelerin de yaşandığı belirtildi: örneğin üretimde gençlerin çalıştırılması durduruldu ve fazla çalışma oranları genel olarak azaldı.
“Zamin”i Telegram'da okuyun!
