Özbekistan'da sosyal sigorta sistemi reforme edilecek

2026 yılından itibaren Özbekistan’da yenilenen sosyal sigorta sistemi uygulanacak. Bu sistemin amacı, resmi olarak istihdam edilen tüm vatandaşları geçici iş göremezlik, hamilelik ve doğum nedeniyle verilen ödeneklerle tam olarak kapsamaktır.

Bu öneriler 29 Ekim günü Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev tarafından sektöre ilişkin özel bir sunum sırasında onaylandı. Bu reformlar sonucunda ödemeler merkezi olarak Sosyal Koruma Fonu üzerinden yapılacak.

Bu ise özel sektör çalışanlarının tam olarak kapsanmaması gibi sorunları çözmeye yönelik önemli bir adım olarak değerlendiriliyor. Günümüzde özel sektör işverenleri sosyal ödemeleri ek bir mali yük olarak görmekte, bu da üretim maliyetlerini artırıp rekabet gücünü azaltmaktadır.

Sonuç olarak birçok resmi olarak çalışan vatandaş zor yaşam koşullarında yeterli sosyal korumadan mahrum kalmakta. Reform aşamalı şekilde gerçekleştirilecek.

2026’dan itibaren Sosyal Koruma Fonu, hamilelik ve doğum ödeneklerinin belirlenmesi ve ödenmesine başlayacak. O yılın ikinci yarısında ise sistem genişletilerek geçici iş göremezlik nedeniyle yapılan ödemeler yani “hastalık raporu” ödenekleri de fon tarafından karşılanacak.

Bu girişim, devletin Uluslararası Çalışma Örgütü sözleşmelerine, özellikle de “Sosyal Güvenliğin Asgari Standartları” ve “Analığın Korunması”na ilişkin normlara uyum stratejisinin bir parçası olarak görülüyor. Bu uluslararası standartlara göre, hastalık ve analık kapsamındaki ödemeler sosyal sigorta mekanizmaları yoluyla sağlanmalıdır.

Reform projesinin sunumu sırasında yetkililer, ülkede yoksullukla mücadelede elde edilen başarıların altını çizdiler. 2021’den bu yana yoksulluk oranı %17’den %6,8’e geriledi.

Aynı zamanda, düşük gelirli vatandaşlara ayrılan ödeneklerin oranı %14’ten %6,1’e düştü. Yeni sistem, yalnızca elde edilen sonuçları pekiştirmeyi değil, aynı zamanda iş ilişkilerini yasallaştırmayı ve işletmeleri “gölge ekonomisi”nden çıkarmaya ilave bir teşvik sağlamayı hedefliyor.

Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev önerilen önlemleri onaylarken sistemin şeffaf ve etkili olması gerekliliğine dikkat çekti. Sosyal sigorta sisteminin tam olarak dijitalleştirilmesi konusunda talimatlar verildi.

Yeni sistemde ödeneklerin otomatik olarak atanacağı bir düzen getirileceği planlanıyor. Bu ise bürokratik süreçleri azaltacak ve vatandaşlara, zamanında ve gereksiz başvuru yapmaksızın yardım alma olanağı sağlayacak.

“Zamin”i Telegram'da okuyun!