Халқаро валюта жамғармаси мутахассислари республиканинг коррупцияга қарши қонунчилик борасидаги ютуқларига оид расмий баёнот билан чиқишди. Бу ҳақда Upl.uz хабар беради.
МВЖ миссияси хулосаларига кўра, Ўзбекистонда давлат хизматчиларининг даромадларини мажбурий декларациялаш ва коррупция ҳақида хабар берган шахсларнинг хавфсизлигини таъминлашга йўналтирилган асосий қонун лойиҳалари ишлаб чиқилган. Иккала ҳужжат ҳам ҳозирда Олий Мажлис кўриб чиқишига тайёрланмоқда.
Жамғарма мутахассислари якуний хулосасида мамлакатнинг қонунчилик базасидаги ижобий ўзгаришларни таъкидлади. Хусусан, улар "Манфаатлар тўқнашуви тўғрисида"ги қонуннинг кучга киришини ижобий баҳолашди.
Ушбу қонун тизимли ислоҳотларнинг илк қадами сифатида эътироф этилмоқда. Энди халқаро жамоатчилик эътибори навбатдаги босқичларга қаратилган - коррупция ҳақида маълумот берган шахсларни ҳимоя қилиш ва давлат хизматчиларининг мол-мулкини декларациялашга оид қонун лойиҳаларининг парламентга тақдим этилишига.
Бироқ, ташқи кузатувчилар томонидан билдирилган оптимистик баҳоларга қарамай, ички тартибот масалалари ҳануз саволларни келтириб чиқармоқда. Олий Мажлис Қонунчилик палатаси матбуот хизмати Spot нашри сўровига жавобан, мазкур қонун лойиҳалари матнларининг ҳозирча парламент қуйи палатасида йўқлигини маълум қилди.
Матбуот хизмати мазкур ҳужжатларнинг аниқ киритилиш муддатлари ҳақида маълумотга эга эмаслигини билдирди, бу эса ислоҳотлар амалга оширилиши атрофида маълум информацион бўшлиқни юзага келтирмоқда. Мазкур масала тарихи бир ярим йилдан кўпроқ давом этмоқда.
2024 йил май ойида Халқаро валюта жамғармаси Ўзбекистон ҳукуматига давлат хизматчилари учун молиявий шаффофлик механизмларини жорий этишни кечиктирмасликни қатъий тавсия қилган эди. Ўзгаришларга сиёсий иродани намоиш этиш энг юқори даражада ўтган йил баҳоридаёқ белгиланган эди.
2024 йил март ойида Коррупцияга қарши кураш бўйича Миллий кенгашнинг кенгайтирилган йиғилишида Шавкат Мирзиёев дастурий нутқ билан чиқиш қилган эди. Давлат раҳбари ўшанда давлат хизматчиларининг даромадларини декларациялаш бўйича қонун қабул қилиш вақти келганини ва бу қарорни ортга суриш мумкин эмаслигини аниқ айтган эди.
Президент жамоатчилик фикри ҳокимиятдан шаффофликни талаб қилаётганига алоҳида урғу берган эди. Шу вақтнинг ўзида масъул тузилмаларга лойиҳани жамоатчилик муҳокамасига чиқариш ва 2024 йил 1 апрелгача кўриб чиқиш учун тақдим этиш топширилган эди.
Кейинчалик, апрель ойида Шавкат Мирзиёев "Давлат хизматчиларининг даромад ва мол-мулкини декларациялаш тўғрисида"ги қонун лойиҳасини 2024 йил май ойи охиригача якунлашни топширган эди. Мазкур ҳужжатда декларацияларни тўлдириш тартибини ҳамда улардаги маълумотларни ҳуқуқни муҳофаза қилиш органлари ва тегишли идоралар томонидан текшириш алгоритмларини тартибга солиш белгиланган эди.
Эҳтимол, таклиф қилинаётган ўзгаришларнинг асосий ва энг инқилобий элементи "ноқонуний бойиш" учун жавобгарликни жорий этишдир. Президент қонунчиликка махсус моддани киритиш зарурлигини таъкидлаган эди.
Ушбу янгиликнинг моҳияти давлат хизматчиларининг мол-мулки бўйича презумпция принципини тубдан ўзгартиришда: агар расмий даромадларни аниқ равишда ошиб кетадиган активлар аниқланса, давлат хизматчиси ушбу мулк сотиб олинган маблағларнинг қонуний манбаларини ўзи исботлаши лозим бўлади. Агар далиллар тақдим этилмаса, бу ноқонуний бойиш сифатида талқин қилиниши мумкин.
Бугунги кунга келиб, дастлабки топшириқлар берилган вақтдан буён ўтган вақт мобайнида, МВЖ баёнотига кўра, жараён парламент эшитуви олдидаги сўнгги босқичга кирган.
Меҳмон гуруҳидаги фойдаланувчилар ушбу мақолага изоҳ қолдира олмайди.
