ABD Başkanı Donald Trump, Grönland Adası'nı ABD'ye katma planını hayata geçirdi. 21 Aralık'ta Beyaz Saray lideri, Louisiana Valisi Jeff Landry'nin Grönland için özel temsilci olarak atanacağını açıkladı. Bu karar, Danimarka ve Grönland yetkililerinin sert tepkilerine ve uluslararası bir diplomatik krize neden oldu.
Milli güvenlik mi yoksa toprak talebi mi?
Trump'a göre, dünyanın en büyük adası Amerika için yalnızca zengin maden kaynakları anlamına gelmiyor, ayrıca öncelikli olarak stratejik güvenlik açısından büyük önem taşıyor.
"Eğer Grönland kıyılarına bakarsanız, orada Rusya ve Çin gemilerinin dolaştığını görürsünüz. Bu ada bizim ulusal güvenliğimizin garantisi olmalı. Onu almalıyız," dedi Trump gazetecilere yaptığı açıklamada.
Yeni atanan temsilci Jeff Landry ise bu görevi "gönüllü" olarak üstleneceğini ve valilik görevlerini aksatmayacağını belirterek, Grönland'ı ABD'nin yargı yetkisine geçirmek için tüm gücünü seferber edeceğini ifade etti.
Danimarka ve Grönland'dan kesin bir 'Hayır' cevabı
Kopenhag ve Grönland'ın başkenti Nuuk'ta Trump'ın bu girişimi, egemenliğe bir saldırı olarak değerlendirildi. Danimarka Başbakanı Mette Frederiksen ve Grönland lideri Jens-Frederik Nielsen ortak bir açıklama yaptı.
- Egemenlik: "Başka bir bağımsız ülkeyi ilhak edemezsiniz. Grönland, Grönland halkına aittir!"
- Uluslararası hukuk: Danimarka Dışişleri Bakanı Lars Lokke Rasmussen, ABD Büyükelçisini çağırarak bu durumu "kabul edilemez" olarak nitelendirdi.
- Avrupa dayanışması: Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen de Danimarka'yı destekleyerek, toprak bütünlüğünün uluslararası hukukun temel ilkesi olduğunu hatırlattı.
Ekonomik baskı ve 'Rüzgar Savaşı'
Trump yönetimi yalnızca açıklamalarla sınırlı kalmıyor. Danimarka'ya baskı yapmak amacıyla ABD'nin doğu kıyılarında inşa edilen beş büyük rüzgar enerjisi projesi durduruldu. İlginçtir ki, bunların ikisi Danimarka'nın devlet kontrolündeki Orsted şirketine aitti. Bu hamle, Kopenhag'ı müzakere masasına oturtma çabası olarak görülüyor.
Grönland ABD için neden bu kadar önemli?
- Füze savunması: Adanın konumu, balistik füzelerin erken tespiti için eşsiz bir öneme sahiptir.
- Mineral kaynaklar: Grönland, nadir metaller açısından zengindir ve bu, ABD'nin Çin'e olan ekonomik bağımlılığını azaltmasında yardımcı olabilir.
- Arktik kontrolü: Buzulların erimesiyle birlikte yeni ticaret yolları ve doğal kaynak yatakları açılmaktadır ve bu bölgede ABD, Rusya ve Çin arasında yoğun bir rekabet yaşanmaktadır.
Şu an için Danimarka, bölgesini satmayı ya da teslim etmeyi düşünmediğini kesin bir şekilde ifade ediyor. Ancak analistlere göre Trump yönetimi, "anlaşma adamı" Jeff Landry üzerinden baskıyı artırmaya devam edecek.
Sizce ABD, uluslararası hukuk kurallarına aykırı bir şekilde Grönland'ı kendi topraklarına katabilir mi?
Меҳмон grubundaki ziyaretçiler bu yayına yorum yapamaz.
