Koinotdan hayratlanarli manzara: NASA astronavti qizil spraytni suratga oldi

Yaqinda NASA astronavti Nikol Ayers inson ko‘ziga kamdan-kam tushadigan atmosfera hodisasini – ulkan qizil spraytni koinotdan suratga olib, ijtimoiy tarmoqlarda o‘rtoqlashdi. Ushbu foto Yerning yuqori qatlamlarida yuzaga keladigan va olimlar uchun hamon ko‘pgina sirlar bilan to‘la bo‘lgan noyob yorug‘lik hodisasi haqida keng jamoatchilikni yana bir bor qiziqtirdi.

Qizil spraytlar ilmiy adabiyotda Transient Luminous Event (TLE), ya’ni yorug‘likning o‘tish hodisasi sifatida ma’lum. Bu atama atmosferaning yuqori qismida, aniqrog‘i, momaqaldiroq bulutlaridan taxminan 80 kilometr balandlikda paydo bo‘ladigan kuchli va qisqa muddatli yorug‘lik portlashini anglatadi. Bu hodisalar asosan qora tunlar va kuchli chaqmoq yog‘ishi paytida qayd etiladi. Ayers tomonidan 3 iyul kuni Meksika va Qo‘shma Shtatlar ustidan uchib o‘tayotganida suratga olingan qizil sprayt ilmiy hamjamiyat va tabiat ixlosmandlarida katta qiziqish uyg‘otdi.

“Shunchaki zo‘r, bugun ertalab Meksika va Qo‘shma Shtatlar ustidan uchib o‘tayotganimizda ushbu spraytni ko‘rdim”, — deb yozdi astronavt o‘z taassurotlarida.

Qizil spraytlar ba’zan “meduza” deb ham ataladi. Sababi, nurning ko‘plab shoxlari meduza panjalariga o‘xshab atmosferada tarqaladi. Ular turli hajm va shakllarda bo‘lishi mumkin — eng ulkanlari Yer yuzasidan 80 km balandlikda paydo bo‘ladi va asosan atmosferaning yuqori qatlamlarida azot molekulalari bilan o‘zaro ta’sirdan qizil rang oladi.

Bu noyob hodisalar ilk bor 1989 yilda suratga olingan bo‘lib, olimlar ularni o‘rganishda davom etmoqda. Qizig‘i shundaki, spraytlar faqat Yerda emas, balki Yupiter atmosferasida, ehtimol, Saturn va Venerada ham kuzatilishi mumkin. Ayni paytda hamon ularning to‘liq tabiati aniq emas va olimlar yangi ma’lumotlar izlashda davom etmoqda.

Zamin.uz sayti ilmiy yangiliklarni muntazam ravishda yoritib, o‘quvchilarni tabiat va koinotdagi yangi kashfiyotlar bilan tanishtirishda davom etadi.

Foto: X / Astro_Ayers “Zamin”ni Telegramʻda oʻqing!