O‘zbekiston fuqarolari uchun xalqaro sayohat imkoniyatlari yil sayin kengayib bormoqda. Bu haqda dunyodagi pasportlar nufuzini baholaydigan Henley & Partners kompaniyasining 2025 yilning so‘ngida taqdim etilgan navbatdagi global pasport indeksida aniq qayd etildi.
Ma’lumotlarga ko‘ra, O‘zbekiston pasporti mazkur indeksda 72-o‘rinni egalladi. Bu reyting Xalqaro havo transporti assotsiatsiyasi (IATA) ma’lumotlari asosida tuzilgan bo‘lib, fuqarolar vizasiz borishi mumkin bo‘lgan mamlakatlar soni asosiy mezon hisoblanadi. O‘zbekistonliklar hozirgi paytda jami 62 ta davlatga vizasiz kirish imkoniyatiga ega.
Bu ko‘rsatkich mamlakatning xalqaro maydondagi diplomatik aloqalari, tashqi siyosatdagi ochiqlik va jahon hamjamiyati bilan integratsiya jarayonlarining samarasi sifatida baholanmoqda. Hozirda o‘zbekistonliklar Turkiya, Malayziya, Indoneziya, Gruziya, Qozog‘iston, Armaniston kabi davlatlarga vizasiz tarzda safar qilishlari mumkin.
Global reytingda Singapur pasporti dunyoda eng kuchli deb topildi. Ushbu davlat fuqarolari 193 mamlakatga vizasiz safar qilish huquqiga ega. Ikkinchi o‘rinni Yaponiya va Janubiy Koreya egalladi — har ikkalasining fuqarolari 190 davlatga vizasiz borish imkoniyatiga ega. Beshlikka Germaniya va Italiya ham kirgan.
Markaziy Osiyo mamlakatlari orasida Qozog‘iston yuqori o‘rinni egallab, 71-pog‘onaga joylashgan. Uning pasporti bilan 63 ta mamlakatga vizasiz borish mumkin. Qirg‘iziston 71, O‘zbekiston 72, Tojikiston 78 va Turkmaniston 84-o‘rinlarni egallagan. Bu natijalar mintaqadagi davlatlar uchun muhim diplomatik ko‘rsatkich hisoblanadi.
Qozog‘iston, shuningdek, Kavkaz va Osiyoning qator davlatlaridan ham yuqori o‘rinni egallagan. Jumladan, Ozarbayjon (66-o‘rin), Armaniston (69-o‘rin) va Mo‘g‘uliston (70-o‘rin) Qozog‘istondan past pog‘onalarda joylashgan. Bu esa mintaqadagi geosiyosiy nufuzning o‘zgarishi va tashqi aloqalarning faollashganidan dalolat beradi.
Ro‘yxatning eng oxirida Afg‘oniston, Iroq va Suriya kabi urushlardan zarar ko‘rgan va xalqaro munosabatlarda izolyatsiyaga uchragan davlatlar joylashgan. Afg‘oniston pasporti dunyodagi eng zaif hisoblanadi — fuqarolari faqat 27 davlatga vizasiz safar qilish imkoniyatiga ega, xolos.
