Доналд Трамп иккинчи марта президентлик лавозимини эгаллаб, 20 январдан ишга киришгандан бери орадан 9 ҳафта ўтиб, конгресснинг қўшма йиғилишида нутқ сўзлади. Икки соатга яқин давом этган тадбирда Трампнинг залга кириб келиши ва конгресс аъзолари, асосан республикачилар билан кўришиши учун залдагилар қарийб ярим соат президентни олқишлай-олқишлай тикка туришди. Нутқи аввалида Трамп рафиқаси шарафига ҳам йиғилганларни тинмай қарсак чалдиртирди.
Демократ сиёсатчи залдан қувилди
Президент ички ва ташқи сиёсатда ҳозиргача айтиб келган гапларини яна бир бор тасдиқдан ўтказиб, «Америка орзуси»ни ҳеч ким тўхтатолмаслигини гапирди. Шов-шувли ўтган конгрессга мурожаат демократларнинг норозилиги билан ҳамоҳанг бўлди. Ҳаттоки, Трамп нутқи бошланиши билан озгина вақт ўтмасдан демократ конгрессмен, Техасдан сайланган америкалик сиёсатчи ва ҳуқуқшунос Эл Грин жойидан туриб олиб, бақирган ҳолатда унга қаршилик билдирди.
Трамп собиқ президент Жо Байден ва сайловлар ҳақида гапиришни бошларкан, бошқа демократлар ҳам норозилик сифатида қўлларидаги ёзувларни кўтаришди. Залдаги шовқин президент нутқига халал бера бошлагач, республикачилардан бўлган конгресс спикери Майк Жонсон конгресс аъзоларини жимликни сақлашга чақирди ва ким қоидаларга амал қилмаса, чиқариб юборишларини қўшимча қилди.
Бироқ демократ конгрессмен Эл Грин барибир бақиришда давом этди ва спикер уни мажбуран залдан чиқариб юборди.
“Раҳмат сенга, Илон” – Трамп
Президент жуда узоқ нутқ сўзлади, аввало у 4 йил учун режаларини баён қилди. Администрациясининг 6 ҳафталик ишини жуда фаол баҳолади. 100 дақиқа давом этган нутқнинг бошида Трамп миллиардер иттифоқчиси, бугун Оқ уйда давлат харажатларини қисқартириш амали берилган Илон Маскка алоҳида миннатдорлик билдириб, у тинмай ишлаётганини айтди, Илонни мақтади. Маск эса жойидан туриб олиб, хурсандлигини яширмади.
"Раҳмат сенга, Илон. Аслида бу иш унга керак эмас", деди 78 ёшли Трамп Маскни мақтаркан.
Илон ҳукумат самарадорлиги департаментига раҳбарликни бошлагандан бери 10 мингдан ортиқ федерал ишчиларни ишдан ҳайдади, халқаро ёрдамни узиб қўйди. АҚШ ҳукуматининг турли дастурларини ҳам тўхтатиб қўйди. Трамп нутқида исрофгарчилик деб билган баъзи ҳолатларини санаб ўтди, масалан, Африканинг Лесото давлатидаги кераксиз лойиҳалар учун 8 миллион доллар сарфланган. Буни ҳеч ким эшитмаган, ҳеч кимга айтишмаган, деди президент. Демократлар эса «Маск ўғри», «Ёлғон» деган ёзувларни кўтариб туришди. Маълум қилинишича, Маскнинг департаменти аллақачон 105 млрд долларни тежаган, лекин буни аниқ текширишнинг иложи йўқ.
Демократлар президентни масхара қилди
Мажлиснинг иккинчи муҳим воқеаси – мухолиф демократларнинг Трампни масхара қилгани бўлди. Деярли бутун нутқ давомида улар «Ёлғон» деган ёзувларини туширишмади. Бироқ айни вазиятда Оқ уй, Вакиллар палатаси ва Сенат Республикачилар назорати остида, демократлар кучсиз. Демократ аёллар Трамп нутқи вақтида «қаршилик» сўзи ёзилган кийим кийиб ўтиришганди ва ўнлаб қонунчилар нутқни эшитмасдан палатани тарк этишди.
Трамп эса бунга реакция билдириб, мен уларни бахтли қилиш учун ҳеч нима айтолмайман, деб қўйди.
Кейинги масала – Украина. Трамп конгрессга мурожаатида Украина президентидан хат олгани, Зеленский урушни якунлаш учун музокара столига ўтиришга тайёрлигини ёзганини айтди. Бу хат учун Зеленскийга раҳматини билдирди.
“Божлар бизни бой қилади” – Трамп
Трамп тўхталган яна бир мавзу бу – савдо уруши, яъни божлар сиёсати. Божлар Американи янада бой қилиш учун, дейди президент. Бошқа гапларига реакциядан фарқли ўлароқ, республикачилар ҳам Канада, Мексика ва Хитойга жорий қилинаётган бу божлар масаласида хавотирли кўринди. Бошқа гапларга чалинган тинимсиз қарсак, бож мавзусида унча янграмади. Трампнинг қўшимча қилишича, Канада ва Мексика билан бу божлар 2 апрелдан ёзила бошланади. Аввалроқ АҚШ савдо вазири ҳам интервюсида аллақачон Америка бунга тайёрлигини айтганди.
Трамп Америкадаги инфляция ва нарх-навонинг ошишида яна Байденни айблади. Охирги ҳафталарда медиа тухум нархининг кескин ошганини ёзаркан, буни ҳам Трамп Байдендан кўрди. «Биласиз, биз охирги маъмуриятдан иқтисодий фалокат ва инфляцияни мерос қилиб олдик. Жо Байден айниқса, тухум нархининг назоратдан чиқиб кетишига йўл қўйиб берди. Биз энди уни қайтариш учун жуда кўп ҳаракат қиляпмиз», деди президент.
ВВС нашрининг ёзишича, парранда гриппи сабаб хавфсизлик учун Байден маъмурияти паррандаларни оммавий йўқ қилишни буюрган, бу эса тухум нархи ошиб кетишига сабаб бўлган.
Инфляция масаласида эса ўтган ой бу 3 фоизни ташкил қилган. Reuters сўровига кўра, ҳар 3 америкаликдан фақат бири яшаш нархларидан рози.
Саратонга чалинган бола хавфсизлик ходими бўлди
Трампнинг нуқтида медиа эътиборини қаратган яна бир ҳолат – мия саратони ташхиси қўйилган боланинг хавфсизлик хизматига ишга олиниши бўлди. Гап шундаки, президент полициячиси бўлишни орзу қилган 13 ёшли Даниел бугун мия саратони билан оғрийди. Трамп бундан хабар топиб, уни тезда ишга олишга ва хавфсизлик хизмати ходими сифатида қасамёд қилдиришга буйруқ берди. Шунда унга махфий хизмат нишонини ўтган йилнинг июл ойида Пенсилванияда Трампга суиқасд уюштирилганида уни ҳимоя қилган Сеан Курран тизим ходимлиги нишонини топширди. Буни эса қонунчилар илиқ қабул қилишди, демократлардан ҳам конгресс аъзолари қарсак чалишди.
Панама, Гренландия, миграция, Ғазо
Трамп Панама канали ҳақида ҳам фикр билдираркан, бу канални америкалик қурганини алоҳида гапириб ўтди. Канални биз қурганмиз, бошқаларга хизмат қилсин, деб қурмаганмиз. Ўн минглаб ишчилар шу иншоотни қураман деб ўлиб кетди, у Америка халқига хизмат қилиши керак, деди президент.
Панама ва Гренландияни қайтариб олиш бўйича президент ваъдасига содиқ эканини яна айтди.
Иммиграция сиёсати ҳақида гапираркан, чегарани ёпгани, ноқонуний муҳожирлар давлатига чиқариб юборилаётганини айтди. Бу борада Америка дарвозаларини ланг очиб қўйгани учун ўтмишдоши Байденни жиддий танқид қилди. Умуман Трамп конгрессга мурожаати давомида 12 марта Байденнинг исмини тилга олди. “Американинг энг ёмон президенти Байден даврида чегарани кесиб ўтаман деган 50 мингдан ортиқ муҳожирлар бор эди", деди у.
Яқин Шарқ борасида фикр билдираркан, Трамп минтақани «қўпол маҳалла» дея атади. Бироқ кутилганидек у Ғазони ўзлаштириш ва у ерда яшовчиларни бошқа давлатларга кўчириш ҳақида гапирмади. Америка медиаси ёзганидек, Ғазо масаласида Трамп худди Панама ва Гренландияни олишдаги каби қатъий эмас.
Ctrl
Enter
Хато топдИнгизми
Иборани ажратиб Ctrl+Enter тугмасини босингМавзуга оид янгиликлар
