16:12 / 11.07.2025

İran, ABD saldırılarından sonra zenginleştirilmiş uranyumu yeniden kazanabilir

BBC’nin üst düzey bir İsrailli yetkiliye dayandırdığı haberine göre, İran geçen ay ABD tarafından hedef alınan nükleer tesislerden birinde, özellikle İsfahan’da, yeraltına gömülü zenginleştirilmiş uranyumu yeniden kazanma imkanına sahip olabilir.

Washington’da gazetecilere açıklama yapan ismi açıklanmayan İsrailli yetkili, İsfahan’daki nükleer tesisin 22 Haziran’da “Midnight Hammer” (“Gece Yarısı Darbesi”) operasyonu kapsamında denizaltılardan fırlatılan seyir füzeleriyle vurulduğunu belirtti. Yetkiliye göre, İsrail’in elindeki istihbarat bilgileri zenginleştirilmiş uranyumun tam da burada gömülü olduğunu gösteriyor.

Buna rağmen, zenginleştirilmiş uranyumu geri kazanma sürecinin son derece karmaşık olduğunu ve bu yönde atılacak her adımın İsrail tarafından ek saldırılara yol açacağını söyledi. “Eğer İran bu materyali geri kazanmaya çalışırsa, bu girişimler büyük ihtimalle tespit edilir,” dedi.

İsrail’in değerlendirmesine göre saldırılar, İran’ın nükleer programını en az iki yıl geriye götürdü.

ABD’nin eski başkanı Donald Trump ve yönetim yetkilileri, İran’ın nükleer tesislerinin “tamamen yok edildiğini” iddia etti. Beyaz Saray Sözcüsü Anna Kelly şu açıklamayı yaptı: “Başkan Trump’ın defalarca vurguladığı gibi, ‘Midnight Hammer’ operasyonu İran’ın nükleer tesislerini tamamen yok etti. Tüm dünya onun kararlı liderliği sayesinde daha güvenli hale geldi.”

Ancak ABD istihbarat kurumları bu iddialara temkinli yaklaşıyor. Savunma İstihbarat Ajansı’nın (DIA) sızdırılan ön raporunda Fordo, Natanz ve İsfahan’daki tesislerin ciddi şekilde hasar gördüğü, ancak tamamen yok edilmediği vurgulandı.

CIA Direktörü John Ratcliffe, Haziran ayı sonunda Kongre’ye verdiği ifadede İran’ın metal uranyum üretme kabiliyetinin yok edilmesinin, nükleer silah üretme kapasitesini neredeyse tamamen ortadan kaldırdığını söyledi.

Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (IAEA) Başkanı Rafael Grossi, CBS kanalına verdiği röportajda: “Tesisler önemli ölçüde tahrip edilmiş, ancak bazı kısımlar hâlâ ayakta. Açık konuşmak gerekirse, ‘her şey yok oldu’ demek doğru olmaz,” dedi.

İran Cumhurbaşkanı Mahmud Pezeşkiyan ise yakın zamanda Amerikalı yorumcu Tucker Carlson ile yaptığı söyleşide tesislerin “ciddi şekilde zarar gördüğünü” doğruladı. “Bu yüzden şu anda onlara ulaşamıyoruz,” dedi. İran lideri, şu an için tam bir değerlendirme yapmanın imkânsız olduğunu da sözlerine ekledi.