Qozog‘iston Ukrainadagi mojaro tufayli yadro qurolini taqiqlashga chaqirdi

^{Foto: RF TIV / TASS}
Qozog‘iston 2045 yilgacha yadroviy qurollarni butunlay taqiqlash rejasini ishlab chiqishga chaqirdi. Mamlakat tashqi ishlar vaziri Muxtor Tilovberdi Ukrainadagi vaziyat yadroviy qurolni taqiqlash haqida o‘ylashga majbur qilishini ta’kidlagan.

Qozog‘iston hukumati boshqa davlatlarni, jumladan yadroviy derjavalarni 2045 yilgacha yadroviy qurollarni butunlay yo‘qotish bo‘yicha reja ishlab chiqishga chaqirdi. Bu haqda mamlakat tashqi ishlar vaziri Muxtor Tilovberdi Liter.kz gazetasi uchun maqolasida yozgan.

U dunyo hozirda inqirozli holatda ekani, yadro quroli qo‘llanishi xavfi oshgani, Ukrainadagi voqealar va o‘zaro tahdidlar yadroviy kallaklarni taqiqlash va yo‘q qilishga undayotganini aytgan.

«Ukraina hududidagi hozirgi harbiy mojaro, yadroviy qurolning qaytarilishi va yadroviy quroldan foydalanish bo‘yicha o‘zaro tahdidlar haqida gapirish bizni har qachongidan ham ko‘proq insoniyatning jamoaviy zaifligi hamda ushbu qirg‘inbarot qurollarni taqiqlash va yo‘q qilish zarurati haqida o‘ylashga majbur qiladi», — deya yozgan vazir.

Qozog‘iston TIV rahbari yadro qurolini to‘liq yo‘q qilish bo‘yicha kelishuvlar 21-23 iyun kunlari Vena shahrida bo‘lib o‘tadigan Yadro qurolini taqiqlash to‘g‘risidagi shartnomaning birinchi konferensiyasi yakuniy hujjatlarida yozilishi mumkinligini qayd etgan.

Muxtor Tilovberdi avvalroq BMT bosh kotibi Antoniu Guterrish dunyo bo‘ylab 13 400 ga yaqin yadro kallaklari mavjudligi, bu yadro qurolini ishlatish ehtimolini «sovuq urushning eng qora kunlaridagidan ham realroq» qilishini aytganini eslatgan.

Ukrainadagi urush vaqtida bir necha bor Rossiya yadro qurolini qo‘llashi mumkinligi masalasi ko‘tarildi. Fevral oyi oxirida, urush boshlanishidan bir necha kun o‘tib Rossiya prezidenti Vladimir Putin mamlakat tiyib turuvchi yadroviy kuchlarini «alohida muhim jangovar navbatchilik rejimi»ga o‘tkazishga buyruq berdi. Rossiya vakillari yadro quroli qo‘llash niyatida emasliklarini aytib kelishadi.

Iyun oyida Stokholm tinchlik muammolarini tadqiq qilish xalqaro instituti (SIPRI) direktori Den Smit dunyoda yadro qurolini qo‘llash xavfi sovuq urush davridan buyon eng yuqori cho‘qqiga chiqqanini aytdi.

17 iyun kuni Qozog‘iston prezidenti Qosim-Jo‘mart To‘qayev Peterburg iqtisodiy forumida Vladimir Putinning yonida turib Donbassdagi o‘zini o‘zi mustaqil deb e’lon qilgan respublikalarini kvazidavlatlar deb atadi va uning mamlakati bu soxta respublikalarni tan olmasligini aytdi. “Zamin” yangiliklarini “Vkontakti”da kuzatib boring