Saudiya Arabistoni osmonoʻpar shahar qurmoqchi – uzunligi 120 km (foto)

^{Foto: NEOM / AFP / Scanpix / LETA}
2021 yilda Saudiya Arabistoni valiahd shahzodasi Muhammad bin Salmon podshohlikning qurgʻoqchil shimoli-gʻarbiy qismidagi erlarni oʻzlashtirish va Misr piramidalari kabi ulugʻvor narsani qurish topshirigʻini bergandi.

The Wall Street Journal arabistonlik shaharsozlarning rejalari bilan bogʻliq hujjatlarni qoʻlga kiritdi. Unda juda katta loyiha tafsilotlari oydinlashadi.

Mirror Line («Koʻzgu liniyasi») – bu balandligi 488 metrgacha boʻlgan ikkita bino boʻlib, qirgʻoq, togʻlar va choʻl boʻylab 120 kilometrga parallel ravishda oʻtadi. Osmonoʻpar binolar bir-biri bilan piyodalar oʻtish joylari orqali bogʻlanadi, ularning ostidan tezyurar poezd harakatlanadi.

^{NEOM / AFP / Scanpix / LETA}
Arxitektorlar futbolni ham unutmagan – 305 metr balandlikda stadion joylashgan boʻladi.

Turli manbalarga koʻra, osmonoʻpar shahar-binoda 5 milliondan 9 milliongacha odam yashashi mumkin boʻladi. Ular shahar boʻylab tezyurar poezdlarda harakatlanishadi. Uning bir chetidan ikkinchi chetigacha 20 daqiqada borish imkoniyati boʻladi.

Shahar aholisini oziq-ovqat bilan ta'minlash uchun fermalar tuzilmasi tashkil etilishi ham koʻzda tutilgan.

^{Shahar uglerod chiqindilaridan xoli boʻlishi koʻzda tutilgan.
NEOM / AFP / Scanpix / LETA}
Mega loyihaning qiymati 1 trillion dollarni tashkil etadi.



Neom shahriga ham yana 500 milliard dollar sarflanadi. Bu nima?
Saudiya davlat investitsiya jamgʻarmasi nafaqat ingliz futboliga, balki Muhammad bin Salmonning aql bovar qilmas gʻoyalariga ham sarmoya kiritmoqda. 2017 yilda valiahd shahzoda (va dunyodagi eng yosh mudofaa vaziri, hozir u 36 yoshda) mamlakatning olis shimoli-gʻarbiy qismida, Qizil dengiz sohilida yangi shahar barpo etish rejasini e'lon qildi.

Avtomobillarsiz, uglerod chiqindisiz aqlli shahar Neom nomini oldi (neo – «yangi», m – arabcha «mustaqbal» (kelajak) soʻzidan olingan).

Neom tashabbusi «Saudi Vision – 2030» loyihasidan kelib chiqmoqda. Bu reja mamlakatning neftga qaramligini kamaytirish va iqtisodiyotini diversifikatsiya qilishga qaratilgan.

Neom koʻplab investitsiya imkoniyatlarini taqdim etishi kutilmoqda: shahar mavjud davlat tuzumidan mustaqil ravishda ishlaydi, oʻzining soliq va mehnat qonunlari, mustaqil sud tizimiga ega boʻladi.

«Koʻzgu liniyasi» osmonoʻpar binolari esa Neom markazida joylashadi. Shahar qurilishining boshlangʻich byudjeti 500 milliard dollarni tashkil qiladi. Shahzoda barcha ishlarni 2030 yilgacha yakunlash talabini qoʻygan. Ammo, dastlabki hisob-kitoblarga koʻra, «Koʻzgu liniyasi» 50 yil davomida, bosqichma-bosqich foydalanishga topshiriladi.

Ekologlar uzun osmonoʻpar binolar koʻchmanchi qushlarning migratsiya yoʻllarini buzishidan, binolar koʻzgusi esa ularni chalgʻitishidan xavotirlanishmoqda.

Ammo asr qurilishidan Misr xursand boʻlishi tabiiy. Chunki shahzoda Qizil dengizning qarama-qarshi qirgʻogʻida joylashgan Sharm ash-Shayx turistik hududini rivojlantirishga ham katta sarmoya sarflashni rejalashtirmoqda. “Zamin” yangiliklarini “Telegram”da kuzatib boring