Zelenskiy Putin va Trampni tarixiy uchrashuvga chorladi: tinchlik yaqinmi?

Ukraina prezidenti Vladimir Zelenskiy Rossiya rahbari Vladimir Putin va AQSH prezidenti Donald Tramp ishtirokida uch tomonlama yuksak darajadagi muzokara o‘tkazish taklifini ilgari surib, xalqaro hamjamiyatning e’tiborini yana bir bor o‘ziga qaratdi. Ushbu muhim uchrashuvning asosiy maqsadi, albatta, ikki davlat o‘rtasidagi keskin vaziyatni yumshatish va tinchlik yo‘lida qadam tashlashdan iborat bo‘ladi.

Shu bilan birga, Zelenskiy agar uch tomonlama format amalga oshmasa, u Tramp va Putin bilan alohida ikki tomonlama uchrashuvlarda ham ishtirok etishga tayyor ekanligini bildirgan. Ukraina yetakchisining fikricha, bunday uchrashuvlarning bir vaqtda va yagona joyda o‘tkazilishi muzokaralar natijadorligi uchun juda muhimdir. Zelenskiyning bu taklifi xalqaro siyosiy doiralarda katta qiziqish uyg‘otgan bo‘lib, ko‘plab ekspertlar va tahlilchilar uning tashabbusini tinchlik sari tashlangan jiddiy qadam sifatida baholashmoqda.

Ukraina rahbari ushbu uchrashuvlarni o‘tkazish uchun dunyodagi betaraf mamlakatlarning maydonlaridan foydalanish mumkinligini aytgan. Xususan, u Vatikan yoki Shveysariya kabi an’anaviy ravishda xalqaro muzokaralar maydoniga aylangan davlatlarda texnik darajadagi uchrashuvlarga ham tayyor ekanini ta’kidladi. Bunday neytral hududlar siyosiy kuchlar o‘rtasidagi muloqotni yanada samarali qilishda muhim ahamiyat kasb etadi.

Shuningdek, Zelenskiy, vaziyat talab qilgan taqdirda, oldindan hech qanday tayyorgarlik ko‘rmasdan ham yetakchilar darajasidagi to‘g‘ridan to‘g‘ri uchrashuvni tashkil qilish mumkinligini ta’kidlagan. Bu bilan u muzokaralarning shoshilinchlik va favqulodda ahamiyat kasb etishi mumkinligiga ishora qildi.

Aytish joizki, Zelenskiy bu taklifni ko‘tarishi ortida, 2025 yilning 16 may kuni Turkiyaning Istanbul shahrida Rossiya va Ukraina delegatsiyalari o‘rtasida bo‘lib o‘tgan to‘g‘ridan to‘g‘ri muzokaralar bor. Bu muzokaralarda muhim masalalar ko‘tarilgan bo‘lsa-da, keskinlikni to‘liq yumshatish va urushga nuqta qo‘yish borasida yetarli darajada natijaga erishilmagan edi. Shu sababli ham, Zelenskiy yangi formatdagi va yuqori darajadagi uchrashuvlarni tashkil etish zarurligiga urg‘u bermoqda.

Ukraina prezidentining bu tashabbusi, birinchi navbatda, vaziyatni keskinlashtirmasdan, mojaroni diplomatik yo‘l bilan tinch yo‘lga solish istagini ifodalaydi. Xususan, AQSH prezidenti Donald Trampning ham bu jarayondagi ishtiroki muhim ahamiyat kasb etadi. Chunki AQSH tomonidan Rossiyaga nisbatan kiritilgan sanksiyalar va boshqa iqtisodiy cheklovlar vaziyatning yanada chigallashuviga olib kelgani ma’lum.

Xalqaro siyosiy maydondagi tahlilchilarning ta’kidlashicha, bu taklif AQSH, Rossiya va Ukraina o‘rtasidagi o‘zaro munosabatlarni qayta ko‘rib chiqish va tinchlik yo‘nalishida yangi strategik qarorlar qabul qilish imkoniyatini beradi. Uch tomonlama uchrashuv bo‘lsa, bu nafaqat mintaqaviy balki global tinchlikka yo‘l ochishi mumkin.

Hozircha, Zelenskiyning bu muhim taklifiga na AQSH, na Rossiya tomonidan rasmiy munosabat bildirilgani yo‘q. Lekin dunyo hamjamiyati ushbu taklifni qiziqish va umid bilan kuzatmoqda. Agar bu uchrashuv amalga oshsa, bu ikki davlat o‘rtasidagi vaziyatni yumshatish uchun katta bir burilish nuqtasi bo‘lishi mumkin.

Demak, Vladimir Zelenskiyning bu tashabbusi kelajakdagi tinchlik va diplomatik muloqot uchun muhim ahamiyatga ega bo‘lib qoladi. Uch yetakchining bir joyda uchrashishi esa, dunyo siyosiy tarixida ham muhim hodisa sifatida yozilishi shubhasiz. Endilikda hamma ushbu uchrashuvning amalga oshishini sabrsizlik bilan kutishmoqda. “Zamin”ni Telegramʻda oʻqing!