Litva hukumati Belarus bilan faoliyat olib borayotgan oxirgi ikki chegara punktini vaqtincha yopish to‘g‘risida qaror qabul qildi. Ushbu chora 29-oktabr kuni milliy xavfsizlik komissiyasi tashabbusi bilan tasdiqlandi va 30-noyabrgacha amal qiladi.
Zarurat tug‘ilsa, ushbu muddat uzaytirilishi mumkin. Bu qaror O‘zbekiston hamda boshqa davlatlarning xalqaro yuk tashuvchilariga jiddiy logistika muammolarini keltirib chiqarmoqda.
Litva tomonidan yopilgan “Medininkay” va “Shalchininkay” chegara punktlari O‘zbekiston kompaniyalari uchun Yevropa Ittifoqiga yuk yetkazib berishda muhim ahamiyatga ega edi. O‘zbekiston Transport vazirligi o‘zining rasmiy bayonotida transport kompaniyalariga Yevropa Ittifoqiga yuk tashishga muqobil yo‘llarni izlashni tavsiya qildi.
Yangi cheklovlar mintaqaning logistika xaritasini jiddiy o‘zgartirishi kutilmoqda. Endilikda “Medininkay” punktidan faqatgina diplomatik transport, Yevropa Ittifoqi va Shveytsariya fuqarolari, shuningdek, Litvada yashash guvohnomasi bo‘lgan shaxslar o‘tishi mumkin.
Bundan tashqari, ushbu punkt orqali Kaliningrad viloyatiga va undan qaytuvchi tranzit yuklar va yo‘lovchilar ham o‘tkaziladi. Litva bosh vaziri Inga Ruginyene ushbu qat’iy choralarni Belarus tomonidan havo hududi buzilish holatlarining ko‘payishi bilan izohladi.
Xususan, kontrabanda mollarini, asosan sigaretlarni tashishda havo sharlaridan foydalanish holatlari qayd etilgan. Litva bu holatlarni “gibrid hujum” sifatida baholagan.
Ushbu qaror Yevropa Ittifoqi idoralari tomonidan ham qo‘llab-quvvatlandi. Biroq, Belarus bojxona xizmati Litvaning harakatlarini “do‘stona bo‘lmagan siyosat” deb baholadi va bu ikki davlat iqtisodiyotiga zarar yetkazishi mumkinligini ta’kidladi.
Ma’lum bo‘lishicha, Litva 2023-yildan buyon Belarus bilan faoliyat olib borayotgan chegara punktlari sonini bosqichma-bosqich qisqartirib kelmoqda. Bungacha “Medininkay” va “Shalchininkay” yagona faoliyat ko‘rsatayotgan punktlar edi.
Chegara punktlarini yopish yoki ularning faoliyatini cheklash xalqaro siyosiy va iqtisodiy bosim vositalaridan biri sifatida qaraladi. Tarixda bunday choralarning butun mintaqalar o‘rtasidagi savdo yo‘llari va iqtisodiy aloqalarga sezilarli ta’sir ko‘rsatgan ko‘plab misollari mavjud.
