Arxeologlar Amir Temur va To‘xtamishxon jang qilgan maydonni topishmoqchi

O‘zbekistonlik va rossiyalik arxeologlar yaqin besh yil ichida O‘rta Osiyo hukmdori, sarkarda Amir Temur Oltin O‘rda xoni To‘xtamish ustidan g‘alaba qozongan maydonni aniqlash niyatida. Bu haqda Samara universiteti matbuot xizmatiga tayanib, “RIA Novosti” nashri xabar bermoqda.

“Bu yil Samara viloyatida Rossiya o‘rta asrlari tarixi uchun muhim voqealardan biri – O‘rta Osiyo Amir Temur va Oltin O‘rda xoni To‘xtamishxon o‘rtasidagi jangning aniq joyini topish bo‘yicha yirik xalqaro arxeologik loyiha boshlanmoqda. Jang maydoni qayerdaligi borasida olimlar hali ham bir to‘xtamga kelisha olmagan. Bu haqda turli xil versiyalar mavjud. Loyiha doirasida biz qazishma ishlari davomida tegishli artefakt-dalillarni topib, uzoq yillik ilmiy tortishuvlarga chek qo‘yish orqali ushbu tarixiy sirni ochishimiz kerak”, dedi S.P.Korolev nomidagi Samara universiteti arxeologiya ilmiy-tadqiqot laboratoriyasi rahbari Sergey Zubov.

Uning so‘zlariga ko‘ra, umuman olganda, loyiha besh yilga mo‘ljallangan bo‘lib, Temur va To‘xtamishxonning harbiy yurishlarini batafsil o‘rganish, arxeologik tadqiqotlar va Samara viloyatining turli hududlariga ekspeditsiyalar o‘tkazish rejalashtirilgan. Universitet olimlaridan tashqari, Tatariston Fanlar akademiyasi Shahobiddin Marjoniy nomidagi Tarix instituti va Alfred Holiqov nomidagi Arxeologiya instituti, Qozon, Qo‘rg‘on va Boshqird davlat universitetlari tadqiqotchilari, Samarqand davlat universiteti olimlari ishtirok etishdi, shu jumladan Yaxi G‘ulomov nomidagi Samarqand arxeologiya instituti loyihada ishtirok etishni rejalashtirmoqda.

Bundan tashqari, Qozog‘iston, Ozarbayjon, Eron va Isroil arxeologlari ushbu loyihaga qiziqish bildirishgan. Loyihada arxeolog va tarixchilardan tashqari, kimyogarlar, optik fiziklar, geofiziklar, biologlar va Samara universitetining boshqa ilmiy sohalari mutaxassislari ham ishtirok etishni rejalashtirmoqda.

Temur va To‘xtamishxon o‘rtasidagi jang 1391 yilda, Kulikovo jangidan 11 yil o‘tib, 100 kvadrat metrdan ortiq maydonda taxminan 400 ming askar ishtirokida bo‘lib o‘tgan. Arxeologlar aniq jang joyini hozirgacha topishmagan. Faqat jang Samara viloyatidagi Kondurcha daryosining qirg‘og‘ida bo‘lganligi ma’lum.

Qonli jangda Temur qiyin g‘alabaga erishgan. Ko‘pgina rus va o‘zbek tarixchilarining fikricha, Temur tomonidan berilgan zarbalardan so‘ng Oltin O‘rda nihoyat o‘z qudratini yo‘qotgan. “Zamin”ni Telegramʻda oʻqing!