Abituriyentlar uchun muhim yangiliklar: imtihon sanasi, ballar, IELTS, sirtqi ta’lim haqida to‘liq ma’lumot

O‘zbekistonda OTMlarga qabul jarayoni tobora takomillashib, har yili yangi yondashuvlar asosida amalga oshirilmoqda. 2025 yil ham bundan mustasno emas. Abituriyentlar va ularning ota-onalari uchun muhim bo‘lgan savollar – imtihonlar qachon boshlanadi? Qabul tartibi qanday? Yangiliklar nimalardan iborat? – degan savollarga BMBA va Oliy ta’lim vazirligi rasmiylari rasmiy efir orqali javob berdi. Ushbu maqolada shu javoblar va 2025 yildagi asosiy o‘zgarishlar haqida keng ma’lumot beriladi.

Qabul jarayoni: 2 bosqichli tizimga o‘tildi
2025 yilda prezidentning 81-sonli farmoniga muvofiq qabul jarayonida “avval test, so‘ng yo‘nalish tanlovi” tizimi amaliyotga joriy qilindi. Bu esa abituriyentlarga avval test imtihonlarini topshirib, keyin natijasiga qarab mutaxassislik yo‘nalishini tanlash imkoniyatini beradi.

5 iyundan 25 iyungacha — birinchi bosqich: abituriyent test topshiradigan fanlar, til va hududni tanlaydi.

Ikkinchi bosqich — ta’lim yo‘nalishini tanlash uchun 15 kun vaqt beriladi. Ya’ni umumiy hisobda abituriyentlarda avvalgidan ham ko‘proq vaqt mavjud.

Onlayn ro‘yxat: Yakuniy sanasi – 25 iyun, soat 23:59
24 iyun holatiga ko‘ra, 615 mingdan ortiq abituriyent ro‘yxatdan o‘tdi. Bu ko‘rsatkich o‘tgan yilgiga nisbatan biroz kam, lekin hali to‘liq yakunlanmagan. Ro‘yxatdan o‘tish my.dtm.uz sayti orqali amalga oshiriladi. Eslatib o‘tamiz: to‘lovni ham onlayn amalga oshirish mumkin.

IELTS sertifikatlaridagi muammo: Abituriyentlar nima qilishlari kerak?
2025 yilda IELTS natijalari bilan bog‘liq texnik muammolar ko‘plab yoshlarda xavotir uyg‘otdi. Britaniya kengashi va IDP tashkilotlari 7 iyunda topshirilgan test natijalarini vaqtinchalik to‘xtatdi va Cambridge English tomonidan qayta ko‘rib chiqishga yubordi.

BMBA vakili Jamshid Odilov ma’lum qilishicha, bu jarayon qachon tugashi hozircha aniq emas. Biroq ro‘yxatga olish muddati o‘zgartirilmaydi. IELTS sertifikati mavjud bo‘lmaganlar chet tilini birinchi fan sifatida tanlay olmaydi, demak ular test imtihonini topshirishlari shart.

Attestat yoki diplom kerakmi? – Yo‘q!
Qabul jarayonining bu bosqichida attestat yoki diplom asli talab etilmaydi. Abituriyent ro‘yxatdan o‘tib, testda qatnashib, talabalikka tavsiya etilgandan keyingina hujjatning asli talab qilinadi. Demak, hozircha hech qanday kechikishdan xavotirga o‘rin yo‘q.

10-sinf o‘quvchilari imtihonda ishtirok eta oladimi?
Qonunga muvofiq, attestat olmaganlar (10-sinfda o‘qiyotganlar) imtihonda ishtirok eta olmaydi. Bu talab qat’iy hisoblanadi. Lekin bilim sinab ko‘rishni istaganlar uchun diagnostik test sinovlari tashkil etiladi.

Sirtqi ta’lim tugadi – masofaviy va kechki shakllarga o‘tish davri
2025/2026 o‘quv yilidan boshlab sirtqi ta’lim bekor qilindi. Uni o‘rnini masofaviy, kechki va “part-time” ta’lim shakllari egallaydi. Hozirda 21 ta OTMda masofaviy ta’lim shakli mavjud bo‘lib, bu yil uning qamrovi kengayishi kutilyapti.

Magistratura va ikkinchi mutaxassislik uchun ro‘yxat: 1–30 iyul
Bakalavriat imtihonlaridan so‘ng, 1 iyuldan 30 iyulgacha magistratura va ikkinchi mutaxassislik uchun ro‘yxatdan o‘tish jarayoni boshlanadi. Magistratura uchun faqat xorijiy til sertifikati talab etiladi.

Imtihonlar qachon boshlanadi?
Joriy yilda imtihonlar 14–25 iyul kunlarida o‘tkazilishi taxmin qilinyapti. Bu sanalar 2024 yildagiday bo‘lishi mumkin, chunki tayyorgarlik uchun kamida 20 kun talab etiladi. Imtihon sanasi rasman e’lon qilingandan keyin ruxsatnomalar shaxsiy kabinet orqali beriladi.

Qaysi binolarda o‘tadi?
Imtihonlar uchun bu yil 90 ta bino zaxira bilan birga tayinlangan. Yakuniy binolar soni ro‘yxatga olingan abituriyentlar soniga qarab aniqlanadi. Imtihon o‘tkaziladigan manzil, sana va smena ruxsatnomada ko‘rsatiladi.

Eslatmalar va maslahatlar:
1. IELTS yoki boshqa xalqaro sertifikat bor bo‘lsa ham, ro‘yxat vaqtida yuklanmasa – hisobga olinmaydi;
2. Abituriyentlar ro‘yxatdan o‘tish jarayonida fanlar va tilni aniq belgilab olishlari zarur;
3. Ta’lim yo‘nalishi tanlash imkoniyati faqat ikkinchi bosqichda beriladi;
4. Kechiktirilgan diplom yoki attestat qabulga ta’sir qilmaydi – lekin test sinovidan keyin taqdim etilishi kerak;
5. Hujjatda soxtalik yoki noto‘g‘ri ma’lumot kiritganlar aniqlansa, ro‘yxat bekor qilinadi.

Xulosa: 2025 yil abituriyentlari uchun imtihon tizimi yanada qulaylashtirildi. Yangicha yondashuvlar, onlayn imkoniyatlar va bosqichma-bosqich qabul orqali har bir talabgor o‘z bilimiga qarab, munosib o‘qish joyini tanlash imkoniga ega bo‘ladi. Imtihongacha oz vaqt qolganini inobatga olib, hozirdanoq jiddiy tayyorgarlikni boshlash foydadan xoli bo‘lmaydi. “Zamin”ni Telegramʻda oʻqing!