Россиялик опера хонандаси Элдор Абдураззоқовнинг Италиянинг Верона шаҳридаги Филармония театри саҳнасида Волфганг Амадей Моцартнинг “Дон Жуан” операсида қатнашиши режалаштирилган эди. Бироқ театр маъмурияти 6 ноябрь куни расмий баёнот чиқариб, 2026 йил январь ойига белгиланган барча спектаклларда хонанда иштирок этмаслигини маълум қилди.
Театрнинг расмий сайтидаги эълонга кўра, Абдураззоқов 18–25 январь кунлари намойиш этиладиган операда иштирок этмайди. Бироқ бу қарорнинг аниқ сабаблари очиқланмаган. Ушбу спектаклда россиялик санъаткор бош қаҳрамон — Дон Жуан ролини ижро этиши керак бўлган. Ҳозирча уни ким алмаштириши ҳақида маълумот берилмади.
Бошқа томондан, Европа сиёсий доиралари бу воқеага сиёсий тус бермоқда. Европарламент вице-президенти Пина Пичерно бу қарорни “Путин ва Кремл пропагандаси устидан навбатдаги ғалаба” деб баҳолади. У ўзининг X (Twitter) саҳифасида “бундай қарорни қўллаб-қувватлаганларнинг барчасига — ФБК, Юлия Навалная ва бошқаларга миннатдорчилик билдираман”, — деб ёзди.
Абдураззоқовнинг чиқишига қарши чиқишганлар орасида Liberi Oltre le Illusioni ташкилоти ҳам бор. Улар хонанда 2024 йилда Россия президентлик сайловларида Владимир Путиннинг ишончли шахси сифатида қатнашганини, шунингдек Президент ҳузуридаги маданият ва санъат кенгаши аъзоси эканини таъкидлашди.
Шу билан бирга, Коррупцияга қарши кураш фонди (ФБК) ҳам унинг Европа саҳналарида чиқишларига қарши кампания бошлади. Ташкилот маълумотларига кўра, Абдураззоқовнинг Европада “ҳашаматли вилласи” бор ва у Кремл сиёсатига очиқ тарафдорлик қилиб келади. ФБК Европа давлатларини “Кремл урушига жамоатчиликда очиқ қўллов билдирувчи шахслар билан ҳамкорлик қилмасликка” чақирди.
Бу Россиялик хонанданинг хорижда чиқиши бекор қилинган илк ҳолат эмас. 2023 йилда у Нью-Йоркдаги Метрополитен-Опера, Карнеги-ҳолл, Миланнинг Ла Скала театри, Бостон симфоник оркестри ва Мюнхен опера фестивали билан ҳамкорликдан четлатилган. 2024 йилда эса Неаполдаги Сан-Карло театри у билан 2025 йилга режалаштирилган лойиҳани бекор қилди.
Июль ойида шунга ўхшаш ҳолат яна такрорланган эди — италиялик дирижёр Валерий Гергиев иштирокидаги концерт кенг жамоатчилик босими ортидан бекор қилинган. Агар у концерт бўлиб ўтганида, бу Гергиев учун 2022 йилдаги “Пиковая дама”дан кейинги биринчи чиқиши бўларди.
Мутахассислар таъкидлашича, Европадаги маданий муассасалар Россия билан боғлиқ шахсларга нисбатан сиёсий позицияни тобора қаттиқлаштирмоқда. Айниқса, Украинадаги уруш бошланганидан кейин бундай “маданий изоляция” санъат оламида ҳам ўз таъсирини кучайтирган.
Шу тариқа, Элдор Абдураззоқовнинг янги опера лойиҳаси ҳам сиёсий тортишувлар таъсирида бекор қилинди — бу ҳолат сиёсат билан санъат ўртасидаги чегара янада ноаниқлашиб бораётганини кўрсатмоқда.
“Zamin”ни Telegram'да ўқинг!
