Bilim insanlari so‘nggi hisobotga ko‘ra, yurak-qon tomir kasalliklari dunyoda eng keng tarqalgan o‘lim sabablaridan biri bo‘lib, insonlarning hayotiga eng katta ta’sir ko‘rsatadi, deb ma’lum qildilar. 1990 yildan 2023 yilgacha 204 mamlakatda olingan statistik ma’lumotlarga ko‘ra, har uchinchi o‘lim aynan ushbu kasalliklar bilan bog‘liq.
Ma’lumotlarga ko‘ra, agar 1990 yilda yurak-qon tomir kasalliklari tufayli 13,1 million kishi vafot etgan bo‘lsa, 2023 yilda bu ko‘rsatkich 19,2 millionga yetdi. Shu bilan birga, aksar hududlarda erkaklar orasida o‘lim darajasi ayollarga qaraganda yuqori bo‘lib, bu xavf omillarining erkaklar sog‘lig‘iga sezilarli ta’sir ko‘rsatishini ko‘rsatadi.
Yurak-qon tomir kasalliklari DALY (Disability-Adjusted Life Years) ko‘rsatkichida ham birinchi o‘rinda turadi — erta o‘lim yoki nogironlik tufayli yo‘qotilgan sog‘lom hayot yillari soni.
Mutaxassislar ta’kidlaydiki, bu kasalliklarning xavf omillarining 80 foizigacha oldini olish mumkin. Ulardan biri — semizlik, yuqori qon bosimi, qandli diabet va yuqori xolesterin darajasi.
Shu sababli mutaxassislar aholini xabardor qilish, ovqatlanishni nazorat qilish, muntazam jismoniy faollikni ta’minlash va shifokorlarning tavsiyalariga rioya qilish muhimligini ta’kidlaydilar. Ushbu choralar yurak-qon tomir kasalliklari rivojlanish ehtimolini sezilarli darajada kamaytiradi va inson hayotini uzaytirishda katta ahamiyatga ega.
Telegram’da «Zamin»i takip edin!
