Braziliyalik olimlar xotirani tiklovchi tabiiy molekulani kashf etishdi

Braziliyaning yetakchi ilm-fan markazlari olimlari tabiiy qarish jarayoni va demensiya bilan bog‘liq kognitiv buzilishlarga qarshi kurasha oladigan yangi umidbaxsh molekulani aniqlashdi. Ushbu tadqiqot natijalari “Aging Cell” ilmiy jurnalida chop etildi.

Xevin – miya uchun umid nurimi?

Kashf etilgan xevin nomli modda miyadagi yordamchi hujayralar — astrotsitlar tomonidan ishlab chiqariladi. U neyronlar o‘rtasidagi aloqalarni mustahkamlab, xotira faoliyatini yaxshilaydi. Qizig‘i shundaki, xevin Alsgeymer kasalligida uchraydigan beta-amiloid pilakchalariga bevosita ta’sir qilmasa-da, sichqonlarda kognitiv funksiyalarni tiklashga yordam bergan.

Neyroplastiklik — demensiyadagi yangi yechim

Olimlarning fikricha, bu natijalar neyroplastiklik — ya’ni miyaning o‘zidagi aloqalarni qayta qurish qobiliyati — demensiyaning asosiy omillaridan biri ekanini ko‘rsatadi. Ilgari miyada asosiy yechim neyronlarni saqlash va himoya qilish deb hisoblansa, endi e’tibor astrotsitlarga — ya’ni miyaning “ko‘makchi” hujayralariga qaratilyapti.

Astrotsitlar — yangi terapiya markazida

Astrotsitlar endilikda demensiya va yoshga bog‘liq xotira yetishmovchiligiga qarshi kurashishda yangi terapevtik nishon sifatida ko‘rilmoqda. Tadqiqotchilar ushbu hujayralar asosida yangi dori vositalarini ishlab chiqish yo‘lida sinovlarni kengaytirishni rejalashtirmoqda.

Uyqu va xotira — chambarchas bog‘liq

Shuningdek, San-Antoniodagi Texas universiteti olimlari olib borgan alohida tadqiqotda to‘qqiz soatdan ortiq tungi uyqu kognitiv funksiyalarni susaytishi mumkinligi va bu ta’sir depressiyaga moyil insonlarda yaqqolroq namoyon bo‘lishi aniqlangan.

Zamin.uz tahririyatidan:

Xevin bilan bog‘liq ilmiy yutuqlar qarish jarayonidagi xotira yo‘qotishni tabiiy ravishda tiklash imkonini berishi mumkin. Miya faoliyatini qo‘llab-quvvatlashda faqat neyronlar emas, balki ularni “kuzatuvchi” hujayralar ham hal qiluvchi rol o‘ynashi borasidagi bu yangilik demensiyaga qarshi kurashda yangi davrni boshlashi mumkin. “Zamin”ni Telegramʻda oʻqing!