Tramp: “Xomanaiy hayotini saqlab qoldim, menga rahmat aytishi shart emas”

Eronga qarshi urushda o‘ldirilmagan Xomanaiy, Trampning aytishicha, uning qarori bilan hayotda qolgan. Isroilda esa bundan afsusda ekanliklarini yashirishmayapti

AQSH prezidenti Donald Trampning navbatdagi da’vosi xalqaro maydonda tortishuvlarga sabab bo‘lmoqda. Uning ta’kidlashicha, Eron oliy rahnamosi Oyatulloh Ali Xomanaiyning hayoti o‘sha vaqtda aynan uning qarori bilan saqlanib qolgan. Bu haqda u Truth Social platformasida bildirgan va o‘zini hayotni asrab qolgan inson sifatida ko‘rsatgan.

— “Men Xomanaiy qayerda ekanini aniq bilardim. Uni o‘ldirishga Isroil yoki AQSHga ruxsat bermaganim tufayli, bugun u hayot. Men uni faqat katta halokatdan saqlab qolmadim, balki mamlakatini ham vayrona bo‘lishdan saqladim. Lekin u menga “Rahmat prezident Tramp” deyishi shart emas”, — deb yozadi Tramp.

Xomanaiyga suiqasd rejasi bor edi, ammo Tramp to‘xtatganmi?

Trampning bayonoti Isroil mudofaa vaziri Isroil Katsning yaqindagi intervyusidagi fikrlari bilan mos keladi. Kas shunday degan edi:

— “Biz Xomanaiyni yo‘q qilmoqchi edik. Buni amalga oshirish uchun AQSHdan ruxsat so‘ramagandik. Ammo juda chuqur yer ostiga yashiringani sabab, amaliyotni bajarishning imkoni bo‘lmadi”.

Katsning ta’kidlashicha, agar Tehron o‘z yadroviy dasturini qayta faollashtirsa, Isroil hech qanday ogohlantirishsiz yana zarba berishi mumkin. Bu esa mojaro yana keskinlashishiga olib kelishi mumkinligini ko‘rsatadi.

Tramp: “Xomanaiyga qarshi sanksiyalarni yumshatishni to‘xtatdim”

Tramp bu bilan cheklanmadi. Uning ta’kidlashicha, Xomanaiy tomonidan “nafratga to‘la” bayonotlar berilganidan so‘ng, AQSH uning prezidentligi davrida Eronga nisbatan barcha yumshatuvchi sanksiya siyosatlarini to‘xtatgan.

Bu hodisalar 12 kunlik Isroil-Eron qarshiligi davrida yuz bergan bo‘lib, u paytda mintaqada keskin harbiy faollik kuzatilgan. Katsning so‘zlariga ko‘ra, Xomanaiy bu vaqt mobaynida juda maxfiy ravishda harakat qilgan, harbiy rahbarlar bilan aloqalarini uzgan va ommaviy axborot vositalariga faqat videomurojaatlar orqali chiqish qilgan.

Xomanaiy nima uchun maqsad bo‘ldi?

Oyatulloh Xomanaiy nafaqat Eronda siyosiy va diniy yetakchi, balki butun dunyo bo‘ylab millionlab shia musulmonlar uchun ma’naviy rahbar hisoblanadi. Uning o‘ldirilishi nafaqat mintaqada, balki butun musulmon olamida keskin e’tiroz va ziddiyatlarga olib kelishi aniq edi.

Eronda u amalda prezidentdan ham yuqorida turuvchi shaxs hisoblanadi. Shu bois, uning yo‘q qilinishi nafaqat urushni yangi bosqichga ko‘targan bo‘lardi, balki geosiyosiy barqarorlikni ham jiddiy silkitgan bo‘lardi.

Xulosa: Xavf ostidan qaytgan siyosiy yetakchi va “men qutqardim” degan Tramp

Donald Trampning bu bayonoti Xomanaiyni o‘ziga xos tarzda “qarzdor” qilib ko‘rsatishga urinishdek tuyuladi. Urushda halokatdan omon qolgan Xomanaiyga nisbatan siyosiy bosim kuchaymoqda. Ammo shu bilan birga, uning yo‘q qilinishi nimaga olib kelishini ham Tramp yaxshi anglagan va vaziyatni keskinlashtirmaslikni afzal ko‘rgan ko‘rinadi.

Bu holat Eron va AQSH o‘rtasidagi munosabatlarda navbatdagi bosim nuqtasi sifatida tarixda qolishi mumkin. “Zamin”ni Telegramʻda oʻqing!