Rossiya va Tojikiston munosabatlari yana bir muhim bosqichga qadam qo‘ydi — 8 oktyabr kuni Rossiya prezidenti Vladimir Putin davlat tashrifi bilan Tojikiston poytaxti Dushanbe shahriga yetib keldi. Bu haqida “Sputnik Tojikiston” nashri xabar berdi. Putinning tashrifi uch kun — 8 dan 10 oktyabrga qadar davom etadi. Prezident yordamchisi Yuriy Ushakov ma’lum qilishicha, safar dasturi uch qismni o‘z ichiga oladi: davlat tashrifi, “Rossiya–Markaziy Osiyo” sammiti va MDH sammiti.
Davlat tashrifi va muhim uchrashuvlar
Dastlabki davlat tashrifi 8–9 oktyabr kunlariga mo‘ljallangan. Putin Dushanbening markazida joylashgan “Do‘stlik” maydonida Ismoil Somoniy haykali poyiga gulchambar qo‘yib, Tojikiston prezidenti Imomali Rahmon bilan norasmiy kechki uchrashuv o‘tkazdi. Ertaga, 9 oktyabr kuni “Millatlar saroyi”da ikki mamlakat yetakchilari rasmiy muzokaralarni boshlaydi — avval tor doirada, so‘ng kengaytirilgan formatda.
Yuriy Ushakov ta’kidlashicha, Rossiya delegatsiyasi 20 dan ortiq hukumat a’zolaridan iborat. Ular orasida Bosh vazir o‘rinbosarlari Aleksey Overchuk va Marat Khusnullin, Mudofaa vaziri Andrey Belousov, Ichki ishlar vaziri Vladimir Kolokoltsev, Iqtisodiy taraqqiyot vaziri Maksim Reshetnikov va boshqalar bor. Muzokaralarda siyosiy, xavfsizlik, iqtisodiy va mintaqaviy hamkorlik bilan bog‘liq keng ko‘lamli masalalar muhokama qilinadi.
“Xususan, migratsiya masalalari ham muhokama qilinadi. Shu sabab Ichki ishlar vaziri Kolokoltsev ham delegatsiya tarkibiga kiritilgan,” — dedi Ushakov jurnalistlarga. Tashrif yakunida prezidentlar strategik hamkorlikni yanada chuqurlashtirish haqidagi qo‘shma bayonotni imzolaydi va taxminan 15 ta hujjat almashiladi.
“Rossiya–Markaziy Osiyo” sammiti:
Ikkinchi tarixiy uchrashuv 9 oktyabr kuni tushdan keyin boshlanadigan “Rossiya–Markaziy Osiyo” sammiti — bu formatdagi ikkinchi uchrashuv. Birinchisi 2022 yilda Ostona’da o‘tkazilgan edi. Unda Rossiya prezidenti Markaziy Osiyoning besh davlati — O‘zbekiston, Qozog‘iston, Qirg‘iziston, Tojikiston va Turkmaniston yetakchilari bilan ishtirok etadi.
Kun tartibida savdo, iqtisod, moliya, sanoat, energetika va logistik sohalardagi olti tomonlama hamkorlik masalalari muhokama qilinadi. “Alohida e’tibor Afg‘oniston va Yaqin Sharqdagi vaziyatdan kelib chiqqan holda mintaqaviy xavfsizlikni ta’minlash vazifalariga qaratiladi,” — dedi Ushakov. Sammit yakunlarida yetakchilar 20 dan ortiq banddan iborat qo‘shma kommyunike qabul qiladi.
MDH sammiti va yangi “MDH+” formati
10 oktyabr kuni Dushanbeda Mustaqil Davlatlar Hamdo‘stligi davlat rahbarlari kengashining yig‘ilishi bo‘lib o‘tadi. U yerda O‘zbekiston, Ozarbayjon, Armaniston, Belarus, Qozog‘iston, Qirg‘iziston, Rossiya, Tojikiston va Turkmaniston yetakchilari ishtirok etadi. Yig‘ilishning dastlabki qismi tor doirada o‘tkaziladi, unda faqat davlat rahbarlari va MDH Bosh kotibi Sergey Lebedev ishtirok etadi. Keyin tushlik davomida kengaytirilgan formatdagi sessiya bo‘lib o‘tadi.
Bu yildagi sammitda yangi “MDH+” formati joriy etilishi ham muhokama qilinadi — u kelgusida tashkilot faoliyatiga boshqa mamlakatlarni jalb etishni nazarda tutadi. Bunday tizim hozirda BRICS va SHHT kabi xalqaro tuzilmalarida ham qo‘llaniladi. Putin o‘z nutqi davomida MDH rahbarlarini dekabr oyida Sankt-Peterburgda an’anaviy norasmiy uchrashuvga taklif etadi. Uning aniq sanasi hozircha ma’lum emas.
“Zamin”ni Telegramʻda oʻqing!
