Shtatlar xalqaro siyosat maydonida yangi qadam tashladi — Vashington BMT Xavfsizlik Kengashiga Suriya vaqtinchalik prezidenti Ahmad ash-Shar’a va mamlakat ichki ishlar vaziri Anas Hasan Xattabga nisbatan joriy etilgan sanksiyalarni bekor qilishni nazarda tutuvchi rezolyutsiya loyihasini taqdim etdi. Bu haqda Reuters agentligi o‘z manbalariga tayanib xabar berdi.
Oq uy matbuot kotibi Kerolayn Levitt ma’lum qilganidek, 10-noyabr kuni Suriya rahbari Vashingtonga tashrif buyuradi va AQSH prezidenti Donald Tramp bilan uchrashuv o‘tkazadi. Axios nashrining yozishicha, mazkur uchrashuvda ikki tomon ISHIDga qarshi xalqaro koalitsiyani kengaytirish masalasini muhokama qilishi va Suriya rasman qo‘shilish bo‘yicha kelishuvni imzolashi kutilmoqda.
Reuters ta’kidlashicha, agar BMT Xavfsizlik Kengashi ushbu rezolyutsiya bo‘yicha ovoz berishni Tramp bilan rejalashtirilgan uchrashuvgacha o‘tkazmasa ham, bu ash-Shar’aning safarini to‘xtatmaydi. Sababi, BMTning sanksiyalar qo‘mitasi ilgari ham Suriya vaqtinchalik hukumati rahbarlariga sayohat ruxsatnomalari bergan. Shuningdek, sentyabr oyida 25-yil ichida ilk bor Suriya tashqi ishlar vaziri Hasan ash-Shibaniy AQSHga tashrif buyurgani ma’lum qilingandi.
So‘nggi oylarda Vashington BMT XK a’zolarini Damashqqa nisbatan bosimni yumshatishga chaqirib kelmoqda. Hozircha AQSHning yangi rezolyutsiyasi qachon ovozga qo‘yilishi aniq emas. Uning qabul qilinishi uchun kamida to‘qqiz davlatning “ha” ovozi va doimiy a’zolar — Rossiya, Xitoy, AQSH, Fransiya yoki Buyuk Britaniyaning vetosi bo‘lmasligi zarur.
Tramp ma’muriyati bu yo‘l bilan Suriya bilan munosabatlarni qayta tiklash va mintaqadagi ta’sir doirasini mustahkamlashni ko‘zlayotgani aytilmoqda. May oyida AQSH prezidenti o‘z bayonotida Suriyaga nisbatan siyosatni keskin o‘zgartirishini va mamlakatga qo‘yilgan iqtisodiy cheklovlarni bosqichma-bosqich bekor qilishni e’lon qilgandi.
Shu bilan birga, 15 oktyabr kuni Ahmad ash-Shar’a Moskvaga tashrif buyurib, Rossiya prezidenti Vladimir Putin bilan uchrashgan edi. Uchrashuvda u Damashqdagi yangi hokimiyat Rossiya bilan oldin tuzilgan barcha shartnomalar va kelishuvlarga sodiq qolishini bildirdi. Putin esa o‘z navbatida Moskva Suriya bilan to‘liqqonli munosabatlarni qayta tiklashga tayyor ekanini ta’kidladi.
Eslatib o‘tamiz, ash-Shar’a 2024-yil oxirida Rossiyaning ko‘p yillik ittifoqdoshi Bashar Asad hukumatini ag‘dargan va Damashqda vaqtinchalik hokimiyatni qo‘lga olgan. Uning jangovar taxallusi — Abu Muhammad al-Jo‘laniy bo‘lib, ilgari “Nusra fronti” isyonchi harakatini boshqargani bilan tanilgan.
Rossiya ko‘p yillar Asad hukumatini harbiy jihatdan qo‘llab-quvvatlab kelgan bo‘lsa-da, yangi hokimiyatning hokimiyatga kelishi bilan Moskva o‘z siyosatida o‘zgarish kiritdi. Asad va uning oilasi Rossiyaga siyosiy boshpana olgan. RF ommaviy axborot vositalari ma’lumotlariga ko‘ra, Asadlar hozir Moskvada istiqomat qilmoqda.
Mutaxassislar fikricha, agar BMT rezolyutsiyasi qabul qilinsa, bu nafaqat Suriya iqtisodiyotini jonlantiradi, balki Vashington va Damashq o‘rtasida yangi diplomatik davr boshlanishiga zamin yaratadi. Xalqaro siyosat kuzatuvchilari esa bu jarayonni Tramp ma’muriyatining Yaqin Sharqdagi nufuzini mustahkamlash yo‘lidagi muhim qadam sifatida baholamoqda.
“Zamin”ni Telegramʻda oʻqing!
