Dunyo raqamli kelajakka shiddat bilan qadam qo‘ymoqda va megapolislar bugunning o‘zidayoq eng qulay, texnologik va ekologik toza bo‘lish uchun kurashmoqda. Jahon intellektual mulk tashkiloti tomonidan e’lon qilingan 2025 yilgi Global innovatsiyalar indeksiga ko‘ra, texnologiyalarni trend uchun emas, balki o‘z aholisining hayot sifati uchun joriy etayotgan shaharlar yetakchi o‘rinni egalladi.
Ro‘yxatda birinchi bo‘lib Syurix bo‘ldi. Shahar bir necha yillardan buyon raqamli platformalar tirbandlik, energiya va chiqindilarni boshqarishga yordam beradigan Smart City Zurich strategiyasini ishlab chiqmoqda. Open Zurich loyihasi tufayli hokimiyat va startup'lar bir ekotizimda ishlaydi, transport esa yagona ilovaga birlashtirilgan. Bu yerda hatto sanoat inshootlaridan chiqayotgan issiqlik ham qayta ishlatiladi - binolarni isitish va sovutish uchun.
Oslo shahari ekologik tozalikka alohida e’tibor qaratgan holda dunyoda ikkinchi o‘rinni egallab turibdi. Hozirda elektromobillar shaxsiy transportning deyarli yarmini tashkil etadi, shu bilan birga Oslo Toll Ring tizimi nol emissiyali harakatni rag‘batlantirishga xizmat qiladi. Shahar energiyaning katta qismini suv manbalaridan oladi va FutureBuilt dasturi minimal uglerod izi bo‘lgan zamonaviy binolarni yaratadi.
Jeneva Shveysariyaning innovatsion markaz sifatidagi rolini kuchaytirmoqda. Shaharda Geneva Lac Nations kabi ekologik muhandislik tarmoqlari joriy etilmoqda va havo, suv va energiya iste’molini kuzatish uchun LoRaWAN tizimi ishlab chiqilmoqda. TetraEner va Smart Canton loyihalari barqaror rivojlanish va raqamlashtirish yo‘nalishini ustuvor qilib qo‘ydi.
To‘rtinchi o‘rinni Dubay egalladi, u reytingda ajoyib sakrashni amalga oshirdi. Shahar minglab sensorlarni joriy etmoqda, aqlli transport tizimlari bilan tirbandliklarni kamaytirmoqda va 2050 yilga kelib toza energiya manbalarining 75 foizini ta’minlash uchun keng ko‘lamli energetika loyihalarini ishlab chiqmoqda. Mahalliy hokimiyat Dubayni "Yer yuzidagi eng baxtli va aqlli shahar"ga aylantirmoqchi ekanini va hozircha bunga erishayotganini aytmoqda.
Abu Dabi Zayed Smart City loyihasini rivojlantirish va davlat xizmatlarining aksariyatini TAMM ilovasiga o‘tkazish orqali beshinchi o‘rinni egalladi. Shaharda aqlli avtoturargohlar va yoritish moslamalari sinovdan o‘tkazilmoqda, elektromobillar joriy etilib, quvvatlash stansiyalari tarmog‘i kengaytirilmoqda. Mintaqaning maqsadi 2050 yilgacha uglerod neytralligidir.
London barqarorlik va raqamli infratuzilmaga katta e’tibor qaratdi. 2026 yilga kelib metro to‘liq 4G va 4G tarmog‘iga ega bo‘ladi va ochiq shahar ma’lumotlari allaqachon yangi xizmatlarni yaratish va transportni yaxshilashga yordam bermoqda. London metroda ultra past emissiya zonalari va kontaktsiz to‘lovlarni joriy etgan birinchi shaharlardan biri bo‘ldi.
Yuqori yettilikni Kopengagen yakunlaydi, u 2009 yildan beri uglerod izi nolga teng bo‘lgan birinchi shaharga aylanish maqsadiga intilib kelmoqda. Bu yerda aholining 62 foizi velosipedda qatnaydi va Copenhagen Connecting dasturi shaharsozlikka yuz millionlab yevro foyda keltiradi. Ekologiya va texnologiyalarga investitsiyalar Daniya poytaxtini kelajakdagi barqaror metropol uchun namunaga aylantiradi.
“Zamin”ni Telegramʻda oʻqing!
Mehmon guruhidagi foydalanuvchilar ushbu nashrga izoh qoldira olmaydi.
