Siz hayron qolasiz: appendiksdan qandaydir foyda bormi?

Appendiks (lot. appendix vermiformis) yoki xalq tilida «chovoqchadan» koʻpincha ahamiyatsiz a'zolardan biri sifatida tilga olinadi. Uni ortiqcha tuzilma deb hisoblab, juda koʻp odamlarda davolash maqsadida olib tashlanadi. Lekin zamonaviy tibbiyot va ilmiy tadqiqotlar appendiksning foydalari haqidagi an'anaviy qarashlarni qayta koʻrib chiqmoqda. Balki siz ham hayron qolarsiz, ammo appendiks aslida organizm uchun muhim vazifalarni bajaradi.

Appendiksning vazifasi: Ilmiy yangiliklar

1. Immunitet tizimiga ta'sir
Appendiks limfoid toʻqimalarga boy boʻlib, immunitet tizimida muhim rol oʻynaydi. Uning asosiy vazifalaridan biri organizminizga tushgan patogen mikroorganizmlarga qarshi kurashishdir. Hatto bolalik davrida appendiks immun tizimi rivojlanishi uchun zarur komponent sifatida faoliyat koʻrsatadi.

2. Ichak mikroflorasining "ombori"
Appendiks «faol bakterial ombor» vazifasini bajaradi. U ichakdagi foydali bakteriyalarni saqlab turadi va dizenteriya yoki diareya kabi kasalliklar vaqtida mikroflorani tiklashga yordam beradi. Tadqiqotlar shuni koʻrsatadiki, appendiksi olib tashlangan odamlarda ba'zi ichak kasalliklari xavfi yuqoriroq boʻladi.

Appendiks haqidagi notoʻgʻri tushunchalar

Appendiks toʻgʻrisidagi eng keng tarqalgan fikr shundaki, u evolyutsiya jarayonida foydasiz boʻlib qolgan. Darvinning nazariyasiga koʻra, appendiks bizning ajdodlarimizda nabotot oziq-ovqatni hazm qilishda faol ishtirok etgan. Biroq hozirgi tadqiqotlar uning «foydasiz» boʻlmaganini tasdiqlamoqda.

Qanday hollarda appendiks olib tashlanadi?

Appendiks haqiqatdan ham foydali, lekin ba'zi hollarda u kasallik manbai boʻlishi mumkin. Masalan, appendiks yalligʻlanganda (appenditsit) uni olib tashlash zarur boʻladi. Appenditsit oʻz vaqtida davolanmasa, organizm uchun jiddiy xavf tugʻdirishi mumkin. Shu sababli, uning foydasidan qat'i nazar, zarur hollarda xirurgik aralashuv shart.

Xulosa: Tabiatning "aqlli rezervuari"

Appendiks avvallari foydasiz a'zo deb qaralgan boʻlsa-da, bugungi kunga kelib uning immunitetni qoʻllab-quvvatlash va ichak mikroflorasini saqlashdagi muhim vazifalari tasdiqlandi. Shuning uchun agar sizda appenditsit alomatlari kuzatilmasa va sogʻlom turmush tarzini saqlasangiz, appendiks siz uchun tabiatning eng «aqlli rezervuarlaridan» biri boʻlib xizmat qiladi.

Shunday ekan, appendiks haqida oʻylaganingizda, uni faqat «ortiqcha» yoki «foydasiz» deb baholashga shoshilmang. Tanada har bir narsaning oʻz oʻrni bor! “Zamin” yangiliklarini “Telegram”da kuzatib boring