АҚШ Марказий разведка бошқармаси ҳайвонларни, шу жумладан, дельфинлар, қушлар ва ҳатто мушуклардан "совуқ уруш" йилларида жосуслик мақсадида фойдаланганлик тўғрисидаги қатор ҳужжатларни махфийлик даражасидан чиқарди.
АҚШ Совет Иттифоқида жониворлардан разведка фаолиятида фойдаланиш учун тадқиқотлар ўтказгани аввалдан маълум эди. ЦРУ (МРБ) сайтида эълон қилинган фактлар эса илгари ошкор қилинмаган номаълум деталларга ойдинлик киритади. Хусусан, омма учун ёпиқ бўлган ЦРУ музейида турган бўйнида кўчма фотоаппарат бўлган кабутар сурати оммага эълон қилинган. Фотокамера 35 грамм оғирликка эга бўлган, фотоаппарат қуш танасига маҳкамланган тасма оғирлиги 5 граммча келган.
ЦРУда жониворлардан фойдаланиш дастур устида 1960 йилларда ишлар олиб борилган. Бу ерда гап кабутарлардан ташқари, мушук, ит, қуш ва дельфинлардан фойдаланиш ҳақида ҳам борган.
Қушлар, шу жумладан, кабутарлар ва қарғалардан жуда кичик бўлган юкларни, хусусан эшитиш қурилмаларини етказиб беришда фойдаланилган. Шунингдек, СССР территориясида разведка олиб бориш ёки у ҳудудга сенсорли аппаратурани етказиб бериш учун миграция қилаётган қушлардан фойдаланиш имконияти ҳам ўрганилган.
Юкларни юбориш учун дельфинлардан ҳам фойдаланила бошланган. Флоридадаги базада ушбу жониворлар шартли душманнинг кемаларига ҳужум қилиш учун фойдаланишга ҳаракат қилинган. Шунингдек, уларнинг устига қайд этувчи аппаратура илинган ва ундан совет сувости кемаларини аниқлаш ёки радиация изларини йўқотишда фойдаланилган.
Дастур кўплаб муаммоларга дуч келган. Хусусан, тренерлар билан ишлаган дельфинлар дала шароитларида ЦРУ агентлари берган командаларни бажара олмаган.
СССРда аниқ манзиллар ўртасида ҳаракатланиши керак бўлган кабутарлар Вашингтонда синовдан ўтказилган, бироқ натижалар ЦРУни қониқтирмаган. Бир гала қушлар қимматбаҳо камералар билан йўқолиб қолган. Кабутарлардан биттаси қирғий ҳужумидан сўнг омон қолган, бироқ камерани йўқотиб қўйган. Бошқа кабутарлар анча яхши суратларни туширишган. Роликдаги 140 та суратдан ярми яхши бўлган, айрим суратларда Вашингтондаги ҳарбий объект жойлашган кўчалардаги ҳолатлар тасвирланган бўлган.
1976 йилги ҳужжат эса ЦРУ СССР территориясида такрорий жосуслик операциясини ўтказиш дастурини ишлаб чиққанлигидан далолат беради. Қушни у тезда СССР чегарасидаги базага учиб кела олиши учун Ленинграддаги кемасозлик верфи ҳудудида қўйиб юбориш режалаштирилган.
Ҳужжатга кўра, 1976 йилда ўтказилган "дала синови" натижасида мақсадга мувофиқ эмас, деб топилган. Бундай уринишлар кейин ҳам такрорланганми, йўқми, бу номаълум. Шундай бўлса-да, Москвадаги элчихонага кабутарларни етказиб бериш ва уларни кейинчалик махфий тарзда қўйиб юбориш режалари ўрганилган. Мисол учун қушларни автомобилларнинг остки қатламидаги туйнук орқали қўйиб юбориш усуллари кўриб чиқилган. “Замин” янгиликларини “Инстаграм”да кузатиб боринг
Ctrl
Enter
Хато топдИнгизми?
Иборани ажратиб Ctrl+Enter тугмасини босингМавзуга оид янгиликлар
Мария Захарова украиналикларни Америка ҳиндуларига ўхшатди
“Толибон” Афғонистоннинг Хост вилоятида беш нафар фуқарони қамчи билан жазолади
Россия дунёдаги биринчи водород ёқилғили автомобилни тақдим этди
Владимир Путин «Крокус»да содир этилган теракт учун ўч олишга чақирди
Велосипедда сайр қилиш учун 3 сабаб: ёшартиради, оздиради ва умрни узайтиради
Зоир Мирзаев “Телефонсиз мактаб”га 300 млн сўм мукофот берди
Crocus терактида айбланаётган тожикистонлик Далержон Мирзоевнинг ота-онаси ўғли ҳақида гапирди
Америкалик олимлар барча учун бирдек фойдали жисмоний фаоллик турини аниқлади
