Юкхонада бассейн ва шашлик: оғир оқибатлар

Яқинда ижтимоий тармоқларда тарқалган видеолардан бири кўплаб баҳс-мунозараларга сабаб бўлди. Унда бир неча ёш эркаклар автомобилнинг юкхонасини "мобил бассейн"га айлантириб, у ерда пиво ичиб, шашлик қовуриб, "дача таътили"ни нишонлаётгани тасвирланган. Бу воқеа Тошкент вилоятининг Оққўрғон туманида рўй бергани маълум қилинди, деб хабар берди hokimiyat.uz.

Қизиғи шундаки, бу "видеошоу" ни ёзиб олиш орқали улар ўзларининг чойхонаси ва Instagram саҳифасини оммалаштиришни мақсад қилган. Улар айтишича, ниятлари фақат томошабинларни жалб қилиш бўлган, лекин оқибати улар кутмаган томонга бурилди.

Аввал бошда бу воқеа шунчаки ҳазил ёки "топ-контент"дек туюлиши мумкин. Аммо бу ишга расмийлар аралашганидан кейин барчаси ўзгарди. Йўл ҳаракати хавфсизлиги бошқармаси буни жамоат тартиби ва йўловчи ташиш қоидаларига жиддий хилофлик сифатида баҳолади. Бу нафақат ўзлари учун, балки атрофдагилар учун ҳам хавфли экани таъкидланди.

Ҳодиса юзасидан ички ишлар бўлими ходимлари томонидан махсус суҳбат ташкил этилди. Ҳар бир иштирокчи батафсил сўроқ қилинди. Улар тан олганича, видеони тўлиқ сценарий асосида тайёрлашган. Ижтимоий тармоқларда вирусли контент қилиш орқали эътибор марказида бўлиш ниятда бўлган. Бироқ қонунбузарликнинг эътибордан четда қолмаслиги таъкидланди.

Айрим иштирокчилар, гўёки “оддий ҳазил” бўлди, деб ҳисоблаганини билдирган бўлса-да, суд унга бошқача қаради. Қарорга кўра, уларнинг ҳар бирига 12 сутка маъмурий қамоқ жазоси тайинланди. Улар фақат оғзаки огоҳлантириш билан чекланмади – жазо қонун доирасида амалга оширилди.

Видеодаги автомобил ҳам йўл ҳаракати қоидаларига мос келмаган ҳолда бошқарилгани учун жарима майдонига олиб кетилди. Ҳуқуқ-тартибот идоралари бундай қилмишлар нафақат хатарли, балки ижтимоий муҳитга ҳам манфий таъсир ўтказишини таъкидлашди.

Тармоқларда ушбу ҳолатни кўриб, "биринчи марта эмаску", дея изоҳ қолдирган фойдаланувчилар ҳам кўпчиликни ташкил қилди. Айни пайтда, бу воқеа орқали жамоатчилик орасида "like учун қонунни бузиш" ҳолатлари яна бир бор муҳокамага сабаб бўлди.

Айтиш жоизки, ахборот майдонида эътиборни қозонишга интилиш ҳар доим ҳам ижобий натижа бермайди. Бу воқеа — шунинг ёрқин исботи. Қонун ҳамма учун бир хил ва у “контент қилувчилар”га ҳам истисно қилинмайди. Агар ҳаётда ҳам шундай "креативлик" қилинса, оқибати кўп ҳолларда кўнгилдагидек бўлмаслиги мумкин.

Воқеадан сўнг йигитлар “эндиликда шундай хатога йўл қўймасликка” ваъда беришган. Улардан бири таъкидлаган: “Биз бироз шўхлик қилдик, лекин натижаси оғир бўлди. Эндиликда ҳар қандай қадамни ойлаб қўямиз”.

Ҳуқуқшунослар фикрига кўра, бундай ҳолатлар маъмурий жавобгарликка сабаб бўлиши билан бирга, келгусида жазо чоралари янада кучайтирилиши мумкин. Хусусан, жамоат хавфсизлигига таҳдид солувчи видеолар орқали тарғибот қилиш турли ҳуқуқий баҳоларга сабаб бўлади.

Якуний хулоса сифатида шуни айтиш мумкин: интернет – бу эркин майдон, лекин у қонун устуворлигидан четда эмас. Ким бўлишидан қатъий назар, қонунни бузган ҳар бир фуқаро жавобгарликдан қоча олмайди.

Шу боис, “лайк” учун ҳаётни хавф остига қўйиш ёки қоидаларни инкор этиш — мутлақо нотўғри қарор. Шу воқеа кўпчиликка сабоқ бўлиши керак. Ҳаётни "контент"га айлантириш осон, лекин унинг оқибати доим ҳам қизиқарли эмас. «Замин»ни Telegram’да ўқинг!