Küresel iklim değişikliği sadece yaz aylarındaki sıcak günlerle veya yeryüzündeki buzulların erimesiyle sınırlı kalmıyor. Artık her insanın huzurlu uykusunu da ciddi şekilde tehdit ediyor. Avustralya’daki Flinders Üniversitesi bilim insanları tarafından yürütülen son araştırma bu konuda ciddi endişe uyandırıyor.
Uyku alanında önde gelen uzman Bastien Lechat liderliğindeki ekip, 41 ülkeden 116 bin kişinin yatak altına yerleştirilen sensörlerle toplanan verilerini analiz etti. Bu küresel araştırma, “obstrüktif uyku apnesi” olarak adlandırılan (uyku sırasında nefesin durması) vakaların gece sıcaklığının artmasıyla doğrudan bağlantılı olduğunu açıkça gösterdi.
+27 derece — tehlikeli sınır
Elde edilen sonuçlara göre, gece sıcaklığı +27 dereceyi aştığında insanlarda uykuda nefesin durması vakaları serin gecelere kıyasla %45 daha fazla gözlemlendi. Bu, hem gündüz hem de gece insan vücuduna zarar verebilecek ağır ve son derece tehlikeli bir uyku bozukluğudur.
Sadece 2023 yılında anormal sıcaklık nedeniyle uyku apnesi, 29 ülkede toplamda 785 bin sağlıklı yaşam yılı kaybına neden oldu. Bu sadece bireysel sağlık açısından değil, küresel ekonomi üzerinde de etkili oldu — dünya genelinde iş verimliliğinin düşmesi yaklaşık 30 milyar dolar ekonomik kayba yol açtı.
Sanayi devrinden 1,8 derece daha yüksek — üç kat daha fazla tehlike
Analistler, küresel sıcaklık sanayi öncesi seviyelerin 1,8 derece üzerine çıkarsa, uykuya bağlı sağlık sorunlarının iki katına çıkacağını, 2100 yılına kadar ise üç katına ulaşacağını öngörüyor.
Avrupa’da güçlü etki — soğutma imkanları sınırlı
Araştırma sonuçları, bölgeler arasında da farklılıklar olduğunu gösterdi. Örneğin, Avrupa ülkelerinde klima daha az yaygın olduğundan, sıcak gecelerde uyku apnesi vakaları ABD veya Avustralya’ya göre çok daha fazla kaydedildi. Lechat, bunu soğutma teknolojilerine yeterince erişilmemesiyle ilişkilendiriyor.
Mükemmel uykusu olan insanlar bile sıcak gecelerde kalitesiz uykudan şikayet ediyor. One Earth dergisinde yayımlanan FitBit verilerine göre, sıcak gecelerde insanlar daha geç yatıyor, erken uyanıyor ve yeterince dinlenemiyor.
AHI indeksi ve ciddi tehlike
Uyku apnesinin şiddeti, AHI (apne-hipopne indeksi) ile ölçülür. Bu indeks 30’un üzerindeyse durum ağır kabul edilir. Bu tür vakaların %45 artması, insanların hayatı için daha büyük riskler doğuruyor.
Basit ama hayati çözümler
Bilim insanları, küresel ısınmayla mücadeleyi sadece ekoloji değil, insan sağlığı için de önemli bir görev olarak görüyor. Uyku kalitesini korumak için vantilatör, klima ve serin yataklar öneriliyor. Ancak dünya genelinde milyonlarca insan bu imkanlara sahip değil ve bu sorun yakın gelecekte çok ağır sonuçlara yol açabilir.
Ayrıca Çin’deki araştırmalar, gece sıcaklığı sadece 1 derece artarsa, insanların ortalama olarak günde 10 dakika uykudan mahrum kaldığını gösteriyor.
Sonuç: Sıcaklık sadece bir iklim sorunu değil — uykusuzluk felaketi de demektir. Telegram’da «Zamin»i takip edin!
Ctrl
Enter
Bir Hata mı buldunuz?
İfadeyi seçin ve Ctrl+Enter tuşuna basın İlgili haberler
