Lityum savaşı: Rusya tarafından ele geçirilen Donetsk madenleri kimlerin olacak?

Rusya ile Ukrayna arasındaki çatışma sadece siyasi ve askeri cephelerde değil, stratejik kaynaklar konusunda da sürüyor. 26 Haziran’da Rusya Savunma Bakanlığı, Donetsk bölgesindeki Shevchenkove köyünü tamamen kontrol altına aldıklarını açıkladı. Bu, DeepState OSINT adlı Ukraynalı askerlerle bağlantılı proje tarafından haritalarda da doğrulandı. En önemli nokta — bu bölge, 1982’de keşfedilen dünyanın en büyük lityum yataklarından birine ev sahipliği yapıyor.

Lityum — modern ekonominin “beyaz petrolü”dür. Bataryalarda, elektrikli araçlarda ve elektronik ürünlerde kullanılır. Shevchenkove madeninin alanı yaklaşık 40 hektar. Ukrayna Ulusal Bilimler Akademisi verilerine göre, buradaki spodu­men minerali %90’ın üzerindedir ve büyük yatırım gerektirmeden ekonomik lityum üretimi mümkündür. Bu da madeni dünyanın en kârlı lityum kaynaklarından biri yapar.

Lityum dışında bu bölgeden tantalyum, niyobyum, berilyum, sezyum ve rubidyum gibi değerli elementler de çıkarıldı. Küresel batarya ve elektronik talebi artarken, madenin stratejik önemi daha da artmaktadır.

Günümüzde Rusya, Ukrayna’daki dört ana lityum yatağından ikisini — Shevchenkove ve Zaporizhzhia’daki Krutaya Balka’yı — kontrol ediyor. Kalan iki yatak — Kirovohrad’daki Dobra ve Polokhivske — pegmatit nedeniyle daha pahalıdır. Ukrayna’nın lityum rezervleri yaklaşık 500.000 ton olup, savaş öncesinde hiçbir yatakta endüstriyel üretim yapılmamıştır.

Son aylarda lityum kaynaklarına uluslararası ilgi arttı. Nisan’da Ukrayna ile ABD, maden kaynaklarının birlikte geliştirilmesi ve yatırım çekilmesi konusunda bir mutabakat imzaladı. Gelirlerin ülke yeniden inşası ve yeni projelere ayrılacağı yeni bir yatırım fonu oluşturulacak. Haziran’da Ukrayna, Dobra yatağında özel şirketlere izin verme sürecini başlattı.

New York Times’a göre, potansiyel yatırımcılardan biri, Dünya Yahudi Kongresi başkanı ve Trump’ın yakın arkadaşı olan 81 yaşındaki Amerikalı milyarder Ronald Lauder olabilir. Böylece Donetsk ve diğer Ukrayna lityum yatakları sadece devletler için değil, büyük yatırımcılar ve jeopolitik gruplar için de çekim merkezi haline gelmektedir.

Sonuç olarak, Donetsk’teki stratejik hammadde mücadelesi büyük ekonomik ve siyasi oyunların odak noktası oluyor. Ukrayna’nın lityum rezervleri kimin olacak? Bu soru, bölgenin jeopolitik tablosunu önümüzdeki yıllarda yeniden şekillendirebilir. Telegram’da «Zamin»i takip edin!