Oila kodeksiga muvofiq, ayrim sharoitlarda nikoh haqiqiy emas deb topilishi mumkin. Ya’ni, agar nikoh ixtiyoriylik tamoyiliga zid holda tuzilgan bo‘lsa, u sud orqali haqiqiy emas deb e’tirof etiladi.
Qonunga ko‘ra, nikoh quyidagi hollarda haqiqiy emas deb hisoblanadi:
— agar nikohlanuvchi shaxslardan biri yoki ikkalasi nikohga majbur qilingan bo‘lsa;
— nikoh yoshiga rioya etilmagan hollarda (erkaklar va ayollar uchun nikoh yoshi 18 yosh etib belgilangan, ammo ayrim o‘zgacha holatlarda — homiladorlik, farzand tug‘ilishi yoki emansipatsiya holatida hokim qaror bilan yoshni ko‘pi bilan bir yilga qisqartirishi mumkin);
— agar nikohdan o‘tayotganlardan biri avvaldan ro‘yxatda turgan boshqa nikohda bo‘lsa;
— qarindoshlik munosabati juda yaqin bo‘lsa (masalan, tug‘ishgan yoki o‘gay aka-uka, opa-singil, farzandlikka olganlar va farzandlikka olinganlar o‘rtasida);
— agar nikoh ishtirokchilaridan biri ruhiy kasallik yoki aqliy zaiflik tufayli sud qarori bilan muomalaga layoqatsiz deb topilgan bo‘lsa;
— soxta nikoh holatida, ya’ni nikoh oila qurish niyatisiz, faqat rasmiy ro‘yxat uchun tuzilgan bo‘lsa;
— nikohlanuvchilardan biri tanosil yoki OIV kasalligini ikkinchisidan yashirgan taqdirda, jabrlangan tomon sudga murojaat qilsa.
Shuni ta’kidlash joizki, nikohni haqiqiy emas deb topish faqat sud qarorisiz amalga oshirilmaydi — bu faqat qonuniy sud tartibida hal etiladi.
Bunday holatlar oilaviy munosabatlarda adolat va sog‘lom muhitni ta’minlashga qaratilgan huquqiy kafolatlardan biri hisoblanadi.
“Zamin”ni Telegramʻda oʻqing!
