Sanepidqo‘mita “qora isitma” haqida: yuquvchanligi tez, 5 kunda qontalash toshmalar va 90 foiz o‘lim xavfi

^{Foto: Getty Images}
Marburg gemorragik isitmasi kontagioz gemorragik isitmalar turiga mansub bo‘lib, ushbu infeksiyadan o‘lim darajasi yuqori, ya’ni 90 foizga teng. Bu haqda Sanepidqo‘mita axborot xizmati ma’lum qildi.

Jahon sog‘liqni saqlash tashkilotining ma’lumotiga ko‘ra, Afrikaning Ruanda davlatida Marburg gemorragik isitmasi qayd etilgan.

Marburg isitmasining manbayi ko‘rshapalaklar hisoblanib, kasallik ular orqali sog‘lom odamlarga yuqishi mumkin. Infeksiyaga chalingan bemorlardan ajraladigan biologik suyuqliklar (qon, tupuk, peshob) bilan bevosita aloqa qilish, shuningdek, turli jismlar yuzalari orqali ham faol tarqalishi mumkin.

Kasallik belgilari to‘satdan boshlanadi va bemorda yuqori tana harorati, kuchli bosh og‘rig‘i, bezovtalik, mushaklarda og‘riqlar kuchayib, ularni tez-tez tortishib turishi hamda diareya, ko‘ngil aynishi va qayt qilish holatlari kuzatilishi mumkin. Kasallikning beshinchi kunida ko‘krak, orqa va qorin bo‘shlig‘ida qontalash toshmalar paydo bo‘ladi.

Aholi o‘rtasida Marburg gemorragik isitmasi kasalligining oldini olish bo‘yicha quyidagi chora-tadbirlarni amalga oshirilishi talab etiladi:

• gemorragik isitma kasalligiga gumon qilingan bemorlar aniqlanganda uni o‘z vaqtida alohidalab, zudlik bilan tibbiyot xodimlarga murojaat qilish;
  
• gumon qilingan bemorlarning qoniga tegmaslik, ajratilgan tana suyuqliklari, shuningdek, ifloslangan yuzalar bilan muloqotda bo‘lmaslik;
  
• agar biror kishi yaqinda G‘arbiy yoki Markaziy Afrikadan qaytgan bo‘lsa yoki ushbu hududlardan kelgan sayyoh bilan yaqin aloqada bo‘lsa va tana haroratining keskin ko‘tarilishi, bosh og‘rig‘i, ko‘ngli aynishi va qusish, ich ketish yoki toshmalar bo‘lsa, darhol tez yordamni chaqirish kerak;
  
• shifokorlarga oxirgi uch hafta ichida odam Marburg gemorragik isitmasi tabiiy o‘choqlarida bo‘lganligi haqida xabar berishingiz kerak.

Agar ushbu hududlarga tashrif buyurish zaruriyat tug‘ilsa, quyidagi profilaktika choralariga rioya qilish kerak:
- kasallangan odamlar bilan aloqa qilmaslik;
- Afrikada yashaydigan yovvoyi hayvonlarda ehtiyot bo‘lish;
- mahalliy hayvonlarning xom pishirilgan go‘shtini iste’mol qilmaslik;
- kasallikning asimptomatik tashuvchisi bo‘lgan ko‘rshapalaklar yashaydigan g‘orlarga bormaslik (ekzotik turizm).

Sanepidqo‘mita, qora isitma, yuquvchanligi tez, qontalash toshmalar “Zamin” yangiliklarini “Youtube”da kuzatib boring