Мисрлик талабанинг тақдири: Россия қамоғидан Украина асирлигигача!

22 ёшли Муҳаммад Радван Сенусий Мисрнинг Луксор вилоятида жойлашган Ал-Марис қишлоғида камтарона бир оилада туғилган эди. Унинг оиласида ҳеч ким ҳарбий ёки сиёсий ишларда иштирок этмаган, балки Муҳаммаднинг келажаги ҳақида тинч ва фаровон орзуларга эга эди. Унинг яқинлари учун Муҳаммаднинг Россияда тиббиёт соҳасидаги билимлари билан оиласининг фахри бўлиб қайтиши энг катта орзу эди. Аммо воқеалар шу қадар шиддатли ва кутилмаган тарзда ривожландики, бу оилани ҳам, бутун қишлоқ аҳлини ҳам ҳайрат ва изтиробга солди.

Муҳаммад 2021 йилда Россияга тиббиётни ўрганиш учун кетган эди. Унинг оила аъзолари учун бу катта ютуқ саналди ва улар буни шарафли натижа деб билишди. Аммо 2025 йил апрел ойида мисрлик расмийлар Муҳаммадни "хорижий давлатда ҳарбий хизмат қилган" деган сабаб билан Миср фуқаролигидан маҳрум этилганини эълон қилишди. Унинг оиласи учун бу даҳшатли хабар бўлди ва улар бундан қаттиқ изтироб чекдилар.

Муҳаммаднинг отаси Радван Сенусий ўғлига Россияда ноқонуний тарзда гиёҳванд модда сақлаш каби сохта айблов билан қамоққа ташланганини ва у ерда босим остида Россия армиясига қўшилишга мажбур қилинганини таъкидлаган. Бу ҳақдаги мурожаатлари ижтимоий тармоқларда ҳам тарқалди, лекин натижасиз қолди.

Муҳаммаднинг онаси Сафа BBC билан суҳбатда ўғли билан охирги марта 2025 йил февраль ойида гаплашганини ва бу мулоқотнинг қандай оғриқли бўлганини айтди. У видеоалоқа орқали ўғлини кўрганида Муҳаммад Украинада асирликда эканини тушунди. Муҳаммад ўзини қўрққан ва беор эканини айтиб, онасидан дуо қилишини сўраган.

Бу видео суҳбат Украина разведкасининг "Хочу жить" лойиҳаси билан ҳамкорлик қилувчи Дмитро Карпенконинг YouTube-каналида эълон қилинди. Муҳаммад Россияда ўқиш учун маблағ топишга уринган ва Telegram орқали қўшимча иш қидирган. Уни алдов йўли билан қамоққа олишган ва кейин армияга жалб қилишган.

Экспертларнинг таъкидлашича, Россия армияси ёллаш жараёнида молиявий муаммоларга учраган ёки хориждан келган талабаларга алоҳида эътибор қаратади. Чунки улар иқтисодий ёрдам ёки Россия фуқаролигини олишни исташади ва бу уларни осонлик билан армияга жалб қилиш учун қулай бўлади. Муҳаммад каби талабалар бу шароитда тушкунликка тушиб, охир-оқибат армия сафларига қўшилишга рози бўлишади.

Муҳаммаднинг яқинлари унинг Украинада асир эканини билиб, вазиятдан қандай чиқиш мумкинлиги ҳақида тушкунликка тушган. Улар ўғлининг соғ-саломат қайтиши учун дипломатик ёки ҳуқуқий йўл билан мурожаат қилишни режалаштиришмоқда, аммо бу йўлларда жуда кўп тўсиқлар мавжуд.

BBC маълумотига кўра, Муҳаммад ҳозир Украина ғарбидаги ҳарбий асирлар сақланадиган лагерда. Украина расмийлари унинг Женева конвенцияларида кўзда тутилган барча ҳуқуқ ва ҳимояларга эга эканини маълум қилган.

Муҳаммаднинг тақдири ҳалигача ноаниқ қолмоқда. Украина у каби хорижлик ҳарбий асирларни Россия фуқаролари билан алмашишда манфаатдор. Аммо бу жараённинг мураккаб ва узоқ муддатли бўлиши эҳтимоли юқори.

Бу воқеа халқаро майдонда катта резонанс уйғотди ва Россия армиясида хорижлик ёлланма аскарларнинг тақдири яна бир бор диққат марказига чиқди. Шу билан бирга, бу мисол хориждаги талабаларнинг Россияда қандай оғир вазиятларга тушиб қолиши мумкинлигини кўрсатиб турибди.

Муҳаммад Радван Сенусийнинг тақдири бугунги кунда ҳам ноаниқ қолмоқда. Унинг оиласи эса фарзандининг Россия қамоғидан Украина асирлигигача бўлган аянчли йўлини катта ташвиш ва умид билан кузатмоқда.