Таиланд суди собиқ бош вазирдан 305 млн доллар тўлашни талаб қилмоқда

Таиланднинг сиёсий саҳнасида яна шов-шувли воқеа қайд этилди — мамлакатнинг Олий маъмурий суди 22 май куни собиқ бош вазир Йинглак Чинаватни давлатга етказилган иқтисодий зарар учун жавобгар деб топди ва ундан 10 миллиард бат (305 миллион доллар) товон тўлашни талаб қилди. Бу ҳақда Reuters агентлиги хабар берди.

Йинглак Чинават — мамлакат тарихидаги биринчи аёл бош вазир, 2011 йилда ҳокимият тепасига келган ва 2014 йилдаги ҳарбий тўнтариш ортидан лавозимини тарк этган эди. У суд томонидан 2017 йилда хизмат вазифасига беэътибор бўлгани учун беш йилга озодликдан маҳрум этилган ва ўша пайтдан бери чет элда яшаб келмоқда.

Фермерларга ёрдам дастури — давлатга миллиардлаб зарар

Йинглак раҳбарлиги даврида амалга оширилган энг катта лойиҳалардан бири — фермерларга молиявий ёрдам бериш мақсадида ишлаб чиқилган “гуруч дастури” бўлган. Унга кўра, давлат фермерлардан бозор нархидан 50% қимматга гуруч сотиб олган. Ҳукумат бу орқали қишлоқ хўжалиги соҳасини рағбатлантиришни мақсад қилган, бироқ бу сиёсат амалда иқтисодий ҳалокатга айланди — омборларда сотилмаган миллионлаб тонна гуруч тўпланди ва давлат миллиардлаб бат йўқотди.

Суднинг асосий хулосаси: хизматга беэътиборлик

Суд қарорида Йинглакнинг фаолияти “ҳаддан ташқари беэътиборлик” сифатида баҳоланган. Судьялар таъкидлашича, у юқори лавозимда бўлган пайтда давлатнинг молиявий манфаатларини етарлича ҳимоя қила олмаган ва сиёсий популизм оқибатида мамлакат бюджетини оғир ҳолатга солган.

Шу билан бирга, суд аввалроқ қўйилган 35 миллиард батлик товон талабини асоссиз деб топди ва жавобгарлик ҳаддан оширилганини тан олди. Ҳукм янги миқдор — 10 миллиард бат билан чекланди.

Сиёсий контекст ва Шинават сулоласи

Қарор мамлакатдаги сиёсий вазият фонида, “Пҳеу Тҳаи” партиясининг ҳокимиятга қайтгани ва Йинглакнинг акаси — собиқ бош вазир Таксин Чинаватнинг 15 йилдан сўнг юртига қайтганига тўғри келмоқда. Унинг қизи Паэтонгтан Чинават ҳозирда амалга яқин сиёсий шахслардан бири саналади.

Шинаватлар оиласи ўзларига қарши суд ишларини сиёсий таъқиб деб ҳисоблайди ва мамлакатдаги консерватив тузилмалар уларни сиёсий саҳнадан четлатиш учун ҳаракат қилаётганини таъкидлайди.

Йинглакнинг жавоби: ҳукм адолатдан йироқ

Йинглак Чинават журналистларга йўллаган баёнотида, суд томонидан талаб қилинган товон миқдори — 10 миллиард батни “ҳаддан ташқари ва адолатсиз” деб атади. У мазкур қарор ортида сиёсий мотивлар туриши мумкинлигини инкор этмади.

Мазкур қарор Таиландда сиёсат ва суд тизими ўртасидаги ўта мушкул алоқаларни яна бир бор очиқлаб берди. Ҳарбийлар таъсиридаги суд қарори, фермерларга ёрдам дастури орқали мамлакат иқтисодиётида юзага келган инқироз ва сиёсий лидернинг тақдири — буларнинг барчаси Таиланддаги демократик жараёнлар қандай йўналиш олаётганини кўрсатади.

Zamin.uz таҳририяти мазкур жараёнларни диққат билан кузатиб боради. Сиз ушбу ҳукм юзасидан қандай фикрдсиз? Бу ҳақиқатан адолатми ёки сиёсий қайтаришми? «Замин»ни Telegram’да ўқинг!