Туркия археологлари бутун дунё илм жамоатчилигини ҳайратга солган топилмани маълум қилди — улар Исо Масиҳ сурати тасвирланган 1300 йиллик нонни топишди. Бу ҳақда ATI портали маълумот берди.
Топилма Топрактепе археологик ёдгорлигида — қадимги Иренополис шаҳри жойлашган ҳудудда аниқланган. Қазишмалар жараёнида мутахассислар милодий VII–VIII асрларга оид, табиий равишда куйиб, ёниб кетиш орқали сақланиб қолган бешта думалоқ нонни топишган.
Археологлар таъкидлашича, бу нонлар ўта яхши ҳолда сақланган ва уларнинг кўп қисмида Мальта хочи белгиси тасвирланган. Аммо энг қизиқ ва ноёб топилма — биттасида Исо Масиҳнинг ўзи акс этган бўлиб, унинг ёнида юнон тилида “Муборак Исога миннатдорлик билан” деган ёзув ҳам бўлган.
Мутахассислар бу тасвирни “Деҳқон Масиҳ” ёки “Экувчи Исо” деб аталувчи ноёб иконографик шаклга мансуб деб ҳисобламоқда. Бу образ Исо Масиҳни меҳнаткаш, ерда уруғ сочаётган инсон сифатида кўрсатади. Тадқиқотчиларнинг фикрича, бу ҳудуд бир вақтлар қишлоқ хўжалиги маркази бўлгани учун бундай рамз минтақадаги ҳосилдорлик ва барака тимсоли бўлган.
Олимлар тахмин қилишича, мазкур нонлар илк бора диний маросим ёки жамоавий байрам учун тайёрланган бўлиши мумкин. Аммо маълум сабабларга кўра улар ишлатилмаган — эҳтимол, новвой ёки усталар уларни кўп миқдорда пишириб юборишган ва баъзилари тасодифан ёниб кетган. Шу туфайли улар замонлар оша тарих учун сақланиб қолган.
Археологлар ҳозирда топилган нонларни палеоботаника таҳлилига жўнатишни режалаштирмоқда. Бу орқали дон таркиби, уннинг тури ва ишлаб чиқариш усули аниқланади. Шунингдек, компьютер томографияси ва микроскоп таҳлиллари орқали уларнинг карбонизация жараёнини ўрганиш мўлжалланмоқда.
Тадқиқот раҳбарларидан бири таъкидлашича, бу кашфиёт нафақат Туркия, балки бутун жаҳон археологияси учун катта аҳамиятга эга, чунки у ўрта асрлар давридаги диний ва маиший ҳаёт ҳақида янги маълумотлар беради.
“Zamin”ни Telegram'да ўқинг!
