ABD Başkanı Donald Trump ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Ukrayna’da devam eden savaşı görüşmek için Alaska’nın Anchorage şehrinde yüz yüze bir araya geldi. İlginçtir ki, toplantıya Ukrayna temsilcileri davet edilmedi, bu durum Avrupa liderleri arasında ciddi kaygı yarattı; bazıları bunu hatta “ihanet” olarak nitelendirdi, diye bildirdi haqqin.az.
Bilgilere göre, Putin görüşmeler sırasında mevkidaşına Kiev ve Avrupa için tamamen kabul edilemez şartlara dayalı bir ateşkes yol haritası sunabilir. Rus siyasetçi ve ekonomi doktoru Vladislav İnozemcev’e göre, Moskova Ukrayna’nın dört bölgesinin Rusya’ya katılmasını dünyaya “gerçek bir durum” olarak göstermeye çalışıyor. Bu ise daha sonra bu bölgeleri başka büyük anlaşmalara takas etme niyeti anlamına gelebilir.
İnozemcev’in görüşüne göre, Trump Rusya ile anlaşmaya varmak istiyor. Onun kişisel bakış açısında en büyük hedef, savaşların sona erdirilmesidir; hatta bu diktatörlerle anlaşmak yoluyla olsa bile. Trump için barış, ticaret ve savaşsız yaşama imkânı — en önemli unsurlardır, karşılıklı aldatma olsa bile. Bu nedenle Putin ile anlaşmaya yönelmesi doğaldır.
Bununla birlikte, Putin bazı taleplerinde sert bir tavır koruyabilir. Ancak belirli konularda esneklik göstermesi de ihtimal dahilindedir. Alaska’da tarafların belirli bir anlaşmaya varması mümkündür, ancak bu Ukrayna ve Avrupa için ağır ve kabul edilemez şartlar içerecektir.
Amerikan başkanı ise bunu kamuoyuna bir “başarı hikâyesi” olarak sunmaktan yana olacaktır. Çünkü Kongre ile tarifeler konusunda anlaşmaya varamamış ve siyasi itibarı düşmüştü. Şimdi ise Putin ile uzlaştığını göstererek prestijini artırmayı hedefliyor.
Putin de Trump’ı Arktik veya başka bölgelerde ekonomik anlaşmalarla cazip hale getirebilir. Rusya tarafından büyük yatırımlar ve cömert teklifler gelmesi oldukça olasıdır. Trump bunları kabul edebilir, çünkü gerçekten Ukrayna’daki savaşı bitirmek istiyor.
Ancak asıl tehlike, Alaska’da varılan anlaşmanın Ukrayna için kabul edilemez olmasıdır. Trump ise bu şartları “çok iyi bir anlaşma” olarak göstermeye çalışabilir. Fakat Ukraynalılar bunu kesinlikle kabul etmeyeceklerdir.
İnozemcev vurguladı ki, müzakereler iki aşamada gerçekleşebilir: önce Trump ve Putin arasında bir anlaşma, ardından bunu uygulama girişimleri Putin ile Zelenskiy arasında. Ancak bu sürecin başarısızlıkla sonuçlanma ihtimali yüksektir. Eğer Putin ile anlaşma işlemezse, Trump şu pozisyona geçebilir: “Ben ellerimi yıkadım, Ukrayna meselesi benim dışımda.”
Ayrıca İnozemcev’e göre, Anchorage’da bir skandal çıkma ihtimali düşüktür. Aksine, Trump gazetecilere “toprak takası ve savaşın sona ermesi planı” hakkında açıklama yapabilir. Zelenskiy bu seçeneği kabul etse bile, işgal edilen topraklar resmi olarak Rusya olarak tanınmayacaktır. Çünkü bu uluslararası hukukun tamamen ihlali anlamına gelir.
Sonuç olarak, Ukrayna’daki savaş devam edecek. Ekonomik açıdan ise ABD ile Rusya arasında tam bir iş birliğinin gelişmesi pek olası değildir. Özellikle bankacılık alanındaki ana yaptırımlar muhtemelen yürürlükte kalacaktır.
Dolayısıyla, Alaska’da varılan anlaşma resmi olarak “barışa doğru bir adım” şeklinde sunulabilir, ancak Ukrayna ve Avrupa’da ağır ve kabul edilemez şartlar olarak algılanacaktır. Trump için ise asıl amaç, kendisini barış odaklı bir başkan olarak göstermektir.
