Vashingtonda Ukraina bo‘yicha qabul qilingan yangi pozitsiya Yevropa poytaxtlarida kuchli tashvish uyg‘otdi. AQSH armiyasi vaziri Deniyel Driskoll Kiyevda o‘tkazilgan yopiq muloqotda prezident Donald Trampning «tinchlik rejasi» yuzasidan AQSH hech qanday «egiluvchanlik»ka bormasligini ochiq bayon qildi. Financial Times yozishicha, uchrashuv muhiti «o‘ta yomon» tarzda kechgan, yevropalik diplomatlar bu bosimdan qattiq bezovta bo‘lgan.
Tadbir Ukrainadagi AQSH vaqtinchalik vakili Juli Devis rezidensiyasida bo‘lib o‘tdi. Driskoll so‘zlariga ko‘ra, AQSH harbiylari Ukrainaga hurmat bilan qaraydi, lekin frontdagi vaziyat «juda og‘ir» ekanini ham yashirmaydi. Uning ta’kidlashicha, hozir tinchlikka erishish ehtiyoji dolzarb, ammo AQSH Tramp rejasining mohiyatini muhokama qilishga kirishmagan.
Uchrashuvda Juli Devis ham keskin bayonot berdi. Uning fikricha, Ukrainaga qanchalik yordam ko‘rsatilmasin, resurslarning ham chegarasi bor. Shu bilan birga, Rossiyaning kuchli sanoat salohiyati mavjudligi frontdagi vaziyatni uzoq davom ettirishni qiyinlashtirmoqda. Devis ta’kidlashicha, «qanday bo‘lmasin, bir kun kelib Kiyev kelishuv imzolashga majbur bo‘ladi».
Driskoll va Devis ikkisi ham Tramp belgilagan muddat — 27 noyabrgacha Ukraina «tinchlik rejasi»ga rozilik bildirishi lozimligini yana bir bor eslatdi. Bu talab yevropalik diplomatlar orasida qattiq tanqidga sabab bo‘ldi. FT manbalariga ko‘ra, ba’zi elchilarda shunday fikr paydo bo‘lgan: AQSH hozirgi siyosiy vaziyatdan foydalanib, Zelenskiyning zaiflashgan nuqtasini bosim ostiga olishga urinmoqda.
Bir qator Yevropa Ittifoqi mamlakatlari vakillari Tramp rejasini Rossiya uchun strategik yutuq, Ukraina uchun esa jiddiy xavf sifatida ko‘rishmoqda. Bunga javoban AQSH vakillari Rossiyaning so‘nggi ikki yilda millionga yaqin harbiy yo‘qotganini (Vashington hisob-kitoblari) misol qilib, buni «g‘alaba» deb atash noto‘g‘riligini aytdi.
Uchrashuv yakunida yevropalik elchilar Kiyevni muzokaralarga majbur qilish o‘rniga Rossiyaga bosim kuchaytirilishi kerakligini ta’kidladi. Ammo AQSH tomoni bu takliflar fonida ham Tramp rejasining shartlari Ukraina umid qila oladigan «eng yaxshi imkoniyat» ekanini ta’kidlashda davom etdi.
Kiyevdagi ushbu keskin muloqot Yoxannesburgdagi G20 sammitida ham muhokamalarni qizitdi. Italiya bosh vaziri Jorja Meloni, Fransiya prezidenti Emmanuel Makron va Ursula fon der Lyayen ishtirokidagi kechiktirilgan muzokaralarda Yevropa yetakchilari AQSH prezidentini talablarni yumshatishga ko‘ndirish yo‘lini izlashdi.
FT manbalariga ko‘ra, ayrim amaldorlar shunday xulosaga kelgan: «Endi Trampning qulog‘iga pichirlayotganlar jimlikni to‘xtatib, ochiq ovozda gapiradigan vaqt keldi».
Muzokaralar davom etadi, ammo Yevropa bilan Amerika o‘rtasidagi munosabatlarda yangi tartib, yangi bosim va yangi ziddiyatlar yuzaga kelayotgani barcha tomonlar uchun sezilarli bo‘lib bormoqda.
“Zamin”ni Telegramʻda oʻqing!
Mehmon guruhidagi foydalanuvchilar ushbu nashrga izoh qoldira olmaydi.
