O‘zbekistonda IT gigantlaridan soliq tushumi oshdi

O‘zbekiston davlat byudjetiga xalqaro texnologik korporatsiyalar faoliyatidan tushgan soliq tushumlari sezilarli darajada oshdi. Joriy yil boshidan buyon xorijiy internet-kompaniyalardan tushgan soliq to‘lovlari hajmi 124,8 milliard so‘mni tashkil etdi.

Bu miqdor 10 million AQSh dollaridan oshadi. Soliq qo‘mitasi ma’lumotlariga ko‘ra, bu ko‘rsatkich o‘tgan yilning mos davriga nisbatan 44 foizga ko‘pdir.

Respublika hududida xorijiy kompaniyalar tomonidan ko‘rsatilgan elektron xizmatlar hajmi ham 44 foizga o‘sib, 1,04 trillion so‘mdan oshgan. Qiziqarli jihati shundaki, bu bozorning 93 foizi o‘nta yirik kompaniya tomonidan egallangan.

Texnologik gigantlar orasida eng yirik soliq to‘lovchilar reytingida qizg‘in raqobat kuzatilmoqda. Mashhur ijtimoiy tarmoqlarni boshqaruvchi Meta korporatsiyasi 35,17 milliard so‘m soliq to‘lab, yetakchi o‘rinni saqlab kelmoqda.

Biroq, Apple kompaniyasi 35,14 milliard so‘m soliq to‘lab, Meta bilan deyarli tenglashgan. Uchinchi o‘rinda Google korporatsiyasi 31,17 milliard so‘m soliq bilan joylashgan.

Diqqatga sazovor holat shundaki, OpenAI kompaniyasi tezda yirik soliq to‘lovchilar qatoriga kirib oldi. ChatGPT dasturini ishlab chiqqan ushbu kompaniya joriy yilning aprel oyida O‘zbekistonda soliq to‘lovchi sifatida ro‘yxatdan o‘tgan bo‘lsa-da, allaqachon 4,74 milliard so‘m soliq to‘lagan.

Kompaniya O‘zbekiston foydalanuvchilaridan 39,8 milliard so‘m daromad olgan. Shuningdek, onlayn bronlash xizmati ko‘rsatuvchi Booking.com 2,91 milliard so‘m, TikTok platformasi 2,64 milliard so‘m, Netflix striming xizmati 1,33 milliard so‘m, moliya sohasi mutaxassislari assotsiatsiyasi ACCA 1,14 milliard so‘m va Zoom videokonferensiya xizmati 1,11 milliard so‘m soliq to‘lagan.

E’tiborga molik jihat shundaki, Amazon kompaniyasi 1,08 milliard so‘m soliq bilan Adobe kompaniyasini ortda qoldirib, yana top-10 ro‘yxatiga qaytdi. Ma’lumki, "Google solig‘i" deb ataluvchi mexanizm 2020 yildan buyon O‘zbekistonda amalda bo‘lib, u xorijiy kompaniyalar tomonidan jismoniy shaxslarga ko‘rsatiladigan elektron xizmatlar uchun QQS yig‘imlarini nazarda tutadi.

Bu jarayonni soddalashtirish maqsadida Soliq qo‘mitasi tomonidan maxsus QQS ofisi tashkil etilgan bo‘lib, hozirda ushbu tizimda 73 ta xorijiy kompaniya ro‘yxatdan o‘tgan, shundan 16 tasi joriy yilda tizimga qo‘shilgan. “Zamin”ni Telegramʻda oʻqing!