Qozog‘istonning Energetika vazirligi O‘zbekistonga benzin eksport qilishga taqiq kiritilgani va yoqilg‘ining qo‘shni davlatlarga yetkazib berish yopilgani haqida rasmiy ma’lumot berdi. Bu qaror, mamlakatdagi yoqilg‘i zaxiralarini oshirish va xalqaro bozordagi tenglikni saqlash maqsadida qabul qilingan. Xatto, 2025 yilning bahorida O‘zbekistonga ortiqcha AI-92 benzinining taqdim etilishi ham mamlakatdagi yoqilg‘i zaxiralarini sezilarli darajada yaxshilagani aytiladi.
Nega bunday qaror qabul qilindi?
Qozog‘iston Energetika vazirligi bu qarorni qabul qilish ortidagi sababni 2025 yilning bahorida O‘zbekistonga ortiqcha benzin yuborish bilan izohlaydi. Bu benzin qo‘shimcha saqlash joyi bo‘lmagani uchun, O‘zbekistonga sotilgan. Shunga qaramasdan, vazirlik bu choralar mamlakat yoqilg‘i zaxiralarini barqaror holda saqlashga yordam berganini ta’kidlaydi. O‘shanda AI-92 zahiralari 70 foizga, dizel yoqilg‘isi zaxiralari esa 78 foizga oshgan.
Yil oxirigacha eksport taqiqlanadi
Qozog‘iston 19 may kuni benzin va dizel yoqilg‘isini xorijga eksport qilishga taqiq kiritgan edi. Bu cheklovlar olti oy davomida amal qiladi. Bunga sabab, neftni qayta ishlash zavodlarining ta’mirlanishi va strategik zaxiralarni to‘plash uchun yangi neft mahsulotlarini qayta ishlashga ro‘yxatdan o‘tkazishdir.
Qozog‘istonda yangi qoida va talablar
2025 yilning 1 yanvaridan boshlab, Qozog‘istonda benzin va dizel yoqilg‘isini YevroOsiyo iqtisodiy hamjamiyati (YEOII) a’zo davlatlaridan tashqariga olib chiqishga taqiq joriy etiladi. Bu qaror nafaqat Qozog‘istonning naftuni qayta ishlash quvvatlarini ifodalaydi, balki mamlakatda yoqilg‘i va maylash materiallarining taqchilligini kamaytirish va shu bilan birga, eksport va importlar bilan bog‘liq reeksport operatsiyalarini kamaytirishga qaratilgan.
O‘zbekistonning faol savdolari
O‘zbekistonning Qozog‘iston benzinini Rossiyadan kamaygan paytda faol xarid qilishga o‘tishini kuzatish mumkin. Shu bilan birga, “O‘zbekneftgaz” kompaniyasi 2026 yildan boshlab faqat yuqori oktanli AI-92 va AI-95 benzinlarini sotishga o‘tishni rejalashtirayotganini ma’lum qildi. Bu O‘zbekistonning ichki bozorini barqarorlashtirishga va tashqi bozordagi yetkazib berishni yo‘naltirishga qaratilgan strategiyaning bir qismi bo‘lishi mumkin.
Benzin taqiqlarining kelgusi ta’siri
Qozog‘istonning bunday choralarni qabul qilishidan keyin, yoqilg‘i bozoridagi har bir qaror iqtisodiy va ijtimoiy oqibatlarga sabab bo‘lishi mumkin. Bu nafaqat yoqilg‘i ta’minlash, balki eksport, import va iqtisodiy tizimning barqarorligini saqlashda muhim rol o‘ynaydi.
Shuningdek, qo‘shni davlatlar, ayniqsa O‘zbekiston uchun bu qator o‘zgarishlar va yangi imkoniyatlarni taqdim etadi.
Xulosa: Ekologik va iqtisodiy himoya
Qozog‘istonning benzin eksportini cheklash qarorlari, nafaqat ekologik va iqtisodiy ko‘rsatkichlarni saqlash uchun, balki yoqilg‘i zaxiralarini optimallashtirish va to‘g‘ri qo‘llanishga yo‘naltirishga qaratilgan. Ushbu qarorlar shunchaki bir davlatning iqtisodiyotini barqarorlashtirish uchun emas, balki mintaqa mamlakatlari o‘rtasida tenglikni ta’minlashga qaratilgan muhim qadam hisoblanadi.
“Zamin”ni Telegramʻda oʻqing!
