АҚШ сиёсий саҳнаси 21 ноябрь куни яна бир ғайриоддий воқеага бой бўлди. Оқ Уйда Президент Доналд Трамп ва Нью-Йоркнинг яқинда сайланган мери Зоҳран Мамдани ўртасида кутилмаган даражада илиқ, ҳатто дўстона муҳитда кечган мулоқот кузатилди.
Бу учрашувдан олдин кўпчилик журналистлар икки сиёсатчининг аввало ўтмишда бир-бирларига айтган қаттиқ танқидларини эслаб, мажлис кескин тортишувлар билан ўтади, деган фикрда эди. Лекин Овал офисдаги вазият мутлақо тескари бўлди — тинч, самимий ва ҳатто бир-бирини ҳимоя қилган чиқишлар намоён бўлди.
Илгари душман, бугун мулойим ҳамсуҳбат?
Трамп аввал Мамданини «коммунист ақлдан озган» деб атаганини, Мамдани эса президент маъмуриятини «авторитар» деб баҳолаганини барча эслайди. Шунга қарамай, Оқ Уйдаги 45 дақиқалик суҳбат умуман бошқача руҳда кечди.
Мамдани Ғарбий бўлим бўйлаб экскурсия қилди, ҳатто Президент билан Франклин Рузвелт портрети қаршисида биргаликда суратга тушди. Трампнинг маслаҳатчилари таъкидлашича, президент учрашувнинг яхши ўтиши учун бир неча кун олдиндан жиддий руҳий тайёргарлик кўрган ва Мамдани ҳақида икки кундан бери бошқаларга фақат ижобий фикрлар билдирган.
Associated Press таъкидлашича, бу учрашув икки томон учун ҳам манфаатли бўлди: Мамдани АҚШнинг энг қудратли арбоби билан юзма-юз гаплашиш имкониятига эга бўлди, Трамп эса ахборот майдонида сайловчиларга уй-жой, коммунал хизматлар нархи ва инфляция масаласида аниқ позиция кўрсатиш имконини топди.
Қандай масалалар муҳокама қилинди?
Икки сиёсатчи асосан қуйидаги масалалар атрофида фикр алмашди:
уй-жой нархлари ва арзонлаштириш сиёсати;
озиқ-овқат ва коммунал хизматлар нархи;
инфляция ва унинг сайловчилар кайфиятbга таъсири.
Трамп айрим масалаларда ҳатто Мамданини ҳимоя қилгани кўпчиликни ҳайратга солди. Масалан, журналистлар Мамданига «Трампни олдин авторитар дегансиз, бу фикрингиз ҳақми?» деб савол берганида, Мамдани жавобга улгурмай президент аралашиб:
«Мени бундан ҳам қаттиқроқ аташган. Бу унча оғир эмас», деди.
Яна бир журналист Мамданининг «камроқ ёқилғи сарфланадиган транспорт ўрнига самолётда келганини» танқид қилганида ҳам, Трамп унинг ўрнига жавоб бериб:
«Бу йўл узун, самолёт тўғри танлов. Мен уни ҳимоя қиламан», деди.
Трамп — Мамданини исломофобия айбловларидан ҳам ҳимоя қилди
Reuters ёзишича, Трамп Ню-Йоркнинг илк мусулмон мэри бўладиган Мамданини ҳатто айрим исломофоб саволлардан ҳам ҳимоя қилди.
Бир журналист Трампдан: «Яъни, ёнингизда турган киши – жиҳодчи?» деб сўраганида, президент кескин рад этди:
«Йўқ, у жиҳодчи эмас. Мен билан рационал, пухта ўйлайдиган, Ню-Йоркнинг равнақи учун чин дилдан ишлайдиган фидоий инсон учрашди», деди у.
“Эски рақиблар” ўртасидаги янги саҳифа
Мамдани ва Трамп орасидаги «соғлом рақобат» бир неча йил давом этган эди. Трамп сайлов доирасида Мамданига қарши қатъий чиқишлар қилган, ҳатто унинг фуқаролиги ҳақида шубҳалар билдирганди. Мамдани эса Трамп қўллаган номзодни «қўғирчоқ» деб атаган, ўзини «Трампнинг энг даҳшатли туши» деб таърифлаган.
Шунга қарамай, Оқ Уйдаги учрашувда иккови ўтмишдаги барча танқидлар ҳақида сўралганда, кулимсираб юборишди. Трамп ҳатто Мамданининг пойтахтга қайтиб келиб, яна янги ғоялар устида ишлашини қўллаб-қувватлашини билдирди.
New York Times фикрича, бу илиқлик узоққа чўзилиш ё чўзилмаслигини вақт кўрсатади. Айниқса, Мамданини танқид қилиш Трамп учун сиёсий жиҳатдан манфаатли бўлиб қолса, вазият тез ўзгариши мумкин.
Хулоса
Оқ Уйдаги бу учрашув АҚШда янгича сиёсий муҳитни, рақиблар ўртасида ҳам мулоқот учун дарча борлигини кўрсатди. Мамдани ўз шаҳрини арзонроқ, қулайроқ ва хавфсизроқ қилишга интилаётганини айтди. Трамп эса бу саъй-ҳаракатларни қўллаб-қувватлашга тайёрлигини билдирди.
Сиёсий саҳнада тажрибали рақиблар бир кечада дўстга айланмайди, аммо 21 ноябрь куни бўлган вазият — муносабатлар қандай ўзгариши мумкинлигининг ёрқин мисоли бўлди.
“Zamin”ни Telegram'да ўқинг!
Меҳмон гуруҳидаги фойдаланувчилар ушбу мақолага изоҳ қолдира олмайди.
