Сиз ҳайрон қоласиз: аппендиксдан қандайдир фойда борми?

Аппендикс (лот. appendix vermiformis) ёки халқ тилида «човоқчадан» кўпинча аҳамиятсиз аъзолардан бири сифатида тилга олинади. Уни ортиқча тузилма деб ҳисоблаб, жуда кўп одамларда даволаш мақсадида олиб ташланади. Лекин замонавий тиббиёт ва илмий тадқиқотлар аппендикснинг фойдалари ҳақидаги анъанавий қарашларни қайта кўриб чиқмоқда. Балки сиз ҳам ҳайрон қоларсиз, аммо аппендикс аслида организм учун муҳим вазифаларни бажаради.

Аппендикснинг вазифаси: Илмий янгиликлар

1. Иммунитет тизимига таъсир
Аппендикс лимфоид тўқималарга бой бўлиб, иммунитет тизимида муҳим роль ўйнайди. Унинг асосий вазифаларидан бири организминизга тушган патоген микроорганизмларга қарши курашишдир. Ҳатто болалик даврида аппендикс иммун тизими ривожланиши учун зарур компонент сифатида фаолият кўрсатади.

2. Ичак микрофлорасининг "омбори"
Аппендикс «фаол бактериал омбор» вазифасини бажаради. У ичакдаги фойдали бактерияларни сақлаб туради ва дизентерия ёки диарея каби касалликлар вақтида микрофлорани тиклашга ёрдам беради. Тадқиқотлар шуни кўрсатадики, аппендикси олиб ташланган одамларда баъзи ичак касалликлари хавфи юқорироқ бўлади.

Аппендикс ҳақидаги нотўғри тушунчалар

Аппендикс тўғрисидаги энг кенг тарқалган фикр шундаки, у эволюция жараёнида фойдасиз бўлиб қолган. Дарвиннинг назариясига кўра, аппендикс бизнинг аждодларимизда наботот озиқ-овқатни ҳазм қилишда фаол иштирок этган. Бироқ ҳозирги тадқиқотлар унинг «фойдасиз» бўлмаганини тасдиқламоқда.

Қандай ҳолларда аппендикс олиб ташланади?

Аппендикс ҳақиқатдан ҳам фойдали, лекин баъзи ҳолларда у касаллик манбаи бўлиши мумкин. Масалан, аппендикс яллиғланганда (аппендицит) уни олиб ташлаш зарур бўлади. Аппендицит ўз вақтида даволанмаса, организм учун жиддий хавф туғдириши мумкин. Шу сабабли, унинг фойдасидан қатъи назар, зарур ҳолларда хирургик аралашув шарт.

Хулоса: Табиатнинг "ақлли резервуари"

Аппендикс авваллари фойдасиз аъзо деб қаралган бўлса-да, бугунги кунга келиб унинг иммунитетни қўллаб-қувватлаш ва ичак микрофлорасини сақлашдаги муҳим вазифалари тасдиқланди. Шунинг учун агар сизда аппендицит аломатлари кузатилмаса ва соғлом турмуш тарзини сақласангиз, аппендикс сиз учун табиатнинг энг «ақлли резервуарларидан» бири бўлиб хизмат қилади.

Шундай экан, аппендикс ҳақида ўйлаганингизда, уни фақат «ортиқча» ёки «фойдасиз» деб баҳолашга шошилманг. Танада ҳар бир нарсанинг ўз ўрни бор! “Замин” янгиликларини “Telegram”да кузатиб боринг