Оила кодексига мувофиқ, айрим шароитларда никоҳ ҳақиқий эмас деб топилиши мумкин. Яъни, агар никоҳ ихтиёрийлик тамойилига зид ҳолда тузилган бўлса, у суд орқали ҳақиқий эмас деб эътироф этилади.
Қонунга кўра, никоҳ қуйидаги ҳолларда ҳақиқий эмас деб ҳисобланади:
— агар никоҳланувчи шахслардан бири ёки иккаласи никоҳга мажбур қилинган бўлса;
— никоҳ ёшига риоя этилмаган ҳолларда (эркаклар ва аёллар учун никоҳ ёши 18 ёш этиб белгиланган, аммо айрим ўзгача ҳолатларда — ҳомиладорлик, фарзанд туғилиши ёки эмансипация ҳолатида ҳоким қарор билан ёшни кўпи билан бир йилга қисқартириши мумкин);
— агар никоҳдан ўтаётганлардан бири аввалдан рўйхатда турган бошқа никоҳда бўлса;
— қариндошлик муносабати жуда яқин бўлса (масалан, туғишган ёки ўгай ака-ука, опа-сингил, фарзандликка олганлар ва фарзандликка олинганлар ўртасида);
— агар никоҳ иштирокчиларидан бири руҳий касаллик ёки ақлий заифлик туфайли суд қарори билан муомалага лаёқатсиз деб топилган бўлса;
— сохта никоҳ ҳолатида, яъни никоҳ оила қуриш ниятисиз, фақат расмий рўйхат учун тузилган бўлса;
— никоҳланувчилардан бири таносил ёки ОИВ касаллигини иккинчисидан яширган тақдирда, жабрланган томон судга мурожаат қилса.
Шуни таъкидлаш жоизки, никоҳни ҳақиқий эмас деб топиш фақат суд қарорисиз амалга оширилмайди — бу фақат қонуний суд тартибида ҳал этилади.
Бундай ҳолатлар оилавий муносабатларда адолат ва соғлом муҳитни таъминлашга қаратилган ҳуқуқий кафолатлардан бири ҳисобланади.
“Zamin”ни Telegram'да ўқинг!
