Илк мундиал орзуси: қайси термалар тарихга кириши мумкин?

Футболнинг энг йирик ва нуфузли мусобақаси — ФИФА Жаҳон чемпионати 2026 йилда янги форматда ва янги дебютантлар билан тарихда илк бор 48 терма жамоа иштирокида ўтади. Бу ўзгариш дунё бўйлаб футбол юраги урадиган юртларга, шу жумладан илгари ҳеч қачон мундиалда қатнашмаган мамлакатларга янги умид ва имконият эшикларини очади.

Бразилия барча 22 та чемпионатда қатнашган бўлса, Германия 20 марта, Аргентина 19 марта жаҳон аренасига чиққан. Аммо ФИФАга аъзо 211 та мамлакатнинг 130 тасидан ортиғи ҳалигача жаҳон чемпионати финал босқичига йўлланма ололмаган.

Бу ҳақда шундай сўз юритиш мумкин: футбол тарихида янги саҳифа ёзилаётган бир пайтда, унинг бир қисмига айланишни истаган дебютантлар сони тобора ортиб бормоқда.

Қайси мамлакатлар илк қадамга яқин?

ФИФА томонидан мундиал саралаш жараёнидаги натижалар таҳлил қилинган ва улар орасида 9 та миллий терма жамоа алоҳида таъкидланган:

• Иордания
• Ўзбекистон
• Кабо-Верде
• Кюрасао
• Гватемала
• Никарагуа
• Суринам
• Венесуэла
• Янги Каледония

Бу жамоалар ҳозирча мундиалда қатнашмаган бўлса-да, 2026 йили АҚШ, Канада ва Мексикада бўлиб ўтадиган чемпионатда дебют қилиш имкониятига эга бўлиб турибди.

Ўзбекистон – дебютчилар орасида етакчи

ФИФА рейтингида 57-ўринда тураётган Ўзбекистон миллий терма жамоаси мазкур рўйхатдаги энг юқори рейтингга эга жамоа ҳисобланади. 36 миллион аҳолига эга юрт учун жаҳон чемпионатида иштирок этиш орзуси йиллар давомида орқага сурилиб келинган. Аммо бу сафар “Оқ бўрилар” тарих яратишга бир қадам қолган ҳолатда туришибди.

Саралашнинг охирги босқичида Тимур Кападзе бошчилигидаги жамоа кучли натижалар қайд этди. Эронга қарши сафарда 2:2 ҳисобидаги дуранг қайд этилди ва бу натижа Эроннинг кейинги босқичга чиқишига сабаб бўлди. Аммо бу Ўзбекистоннинг имкониятларини йўққа чиқармади.

Ҳозирда "А" гуруҳида 5 ғалаба ва 2 дуранг билан 17 очко тўплаган терма жамоа БААдан 4 очко олдинда. Уларнинг кейинги учрашуви 5 июнь куни Абу-Дабидаги "Ал Наҳайён" стадионида бўлиб ўтади. Бу ўйинда Ўзбекистонга йўлланмани расман таъминлаш учун атиги бир очко етарли.

Бошқа дебютантлар қандай ҳолатда?

• Венесуэла — Жанубий Америкада ягона ҳали мундиалда қатнашмаган мамлакат. Сўнгги саралашларда рақобатбардошликни оширди ва аргентиналик мутахассислар билан ишлаш натижа бермоқда.
• Кабо-Верде — Африкадаги “босқичма-босқич ўсиш” моделини қўллаётган мамлакат. Улар 2023 йил Африка Миллатлар кубогида муносиб иштирок этди.
• Кюрасао ва Гватемала — Конкакаф зонасида янги “қизиқарли кучлар” сифатида кўзга ташланмоқда.
• Янги Каледония — Океания минтақасидаги асосий рақобатчи – Янги Зеландия билан курашда мундиалга чиқиш учун курашмоқда.

Хулоса: футболда янги давр бошланмоқда

ФИФА Жаҳон чемпионати-2026 орқали нафақат футболни томошабинлар учун янада қизиқарли қилиш, балки глобал миқёсда янги терма жамоаларга тарих яратиш имконини бериш мақсад қилинган. Ўзбекистон ва бошқа юртлар учун бу фақат спорт эмас – бу миллий ифтихор, футбол севгиси ва авлодлар орзусининг рўёбидир.

Шундай экан, мундиалда илк бор тўп суриш имконини юзма-юз кўраётган Ўзбекистон ва бошқа термаларга омад тилаймиз. Чунки бу сафар тарих ёзилиши мумкин.