İsrail saldırısı ABD-İran görüşmelerine son verdi mi? Şimdi ne olacak?

İsrail’in saldırıları, ABD–İran müzakerelerini tamamen ortadan kaldırabilir. Eşi benzeri görülmemiş baskı altındaki İran, tekrar müzakereye döner mi? Bölgedeki diğer devletler bu çatışmaya nasıl tepki veriyor? Kun.uz stüdyosunda — siyaset bilimciler Kamoliddin Rabbimov, Şavkat Ikromov ve Şuhrat Rasul’ün yorumu.

Şavkat Ikromov: İran’ın ABD ile programı üzerindeki müzakereleri doğrudan İsrail’in çıkarlarıyla bağlantılı. Donald Trump müzakereler sırasında, “İran’dan uygun cevabı 60 gün bekleyeceğiz ve bizim şartlarımıza uymaları gerekir” demişti. Süre bitti, 61. gün yani 13 Haziran’dan itibaren askeri hareketler başladı.

Müzakerelerin devamı şu anda sorgu altında. Fakat şöyle bilgiler var ki, İran savaşı uzun süre sürdüremez. İsrail her türlü hareketini ABD ile iş birliğinde yapacak ve İran’ın bu savaştan çıkması için önce ABD ile bir anlaşmaya varması gerekecek.

Bu yüzden İran, olumsuz şartlarda nükleer müzakerelere dönebilir. Fakat şu anda İran tarafından verilen bilgilerde, nükleer müzakerelerin bir süre duracağı söyleniyor. Askeri baskı altındaki Tahran’ın böyle bir ortamda müzakerelere devam etmeyeceği görüşündeyim.

Kamoliddin Rabbimov: Suudi Arabistan dışişleri bakanı, İsrail’in saldırısını mazur görülemez, açık ve son derece yıkıcı bir saldırganlık olarak nitelendirdi. Suudi Arabistan, İran’ın tarafını tutmuyor; aksine, Riyad kendi güvenliğinden korkmaya başladı, çünkü bu kadar güçlü bir İran böylesine yıkıcı darbelere maruz kalıyorsa, mesafe ve konum olarak İsrail’e daha yakın olan Suudi’nin de bir gün Tel Aviv’in böyle saldırılarına uğramayacağının garantisi yok.

Suudi Arabistan, bölgedeki Arap devletlerinin lideri ve çoğu hükümet ona tabi. Türkiye de çok sert bir açıklama yaptı. Çünkü son bir buçuk yılda Gazze’de yaşananlar çoğunun gözünü açtı aslında. İsrail’in asıl hedefi — aşama aşama büyük bir İsrail devleti kurmak.

Fotoğraf kolajı: Kun.uz