Dünya endişesi – ABD İran’a saldırı düzenledi, liderlerin görüşü ne?

Orta Doğu’da yeni bir gerginlik: ABD’nin İran’ın nükleer tesislerine hava saldırısı, tüm dünyada benzeri görülmemiş endişelere yol açtı. Bu olay, uluslararası alanda en üst seviyede siyasi ve diplomatik tartışmalara, çeşitli liderlerin ve devlet yetkililerinin yorumlarına sebep oldu. Aynı anda dünya basını ve siyasi uzmanlar bu olaya geniş şekilde tepki gösteriyor.

Trump – Güç ve uyarı

ABD Başkanı Donald Trump, Amerikalılara yaptığı konuşmada ordusuna büyük minnettarlık ifade etti. Ona göre, bu kadar büyük bir askeri operasyon ancak ABD ordusunun kapasitesiyle gerçekleştirilebilirdi. “Saldırıları başarıyla tamamladık, tüm uçaklar güvenle geri dönüyor, Amerikan askerlerini tebrik ediyorum! Böyle bir işi dünyadaki başka hiçbir askeri güç yapamazdı,” dedi.

Başkan ayrıca, İran’ın artık barışı seçmesi ya da daha güçlü saldırılara hazırlıklı olması gerektiği konusunda uyardı:
"İran artık barışı seçmeli. Aksi takdirde, sonraki saldırılar daha büyük ve çok daha kolay olacak. Daha pek çok hedef var... Eğer barış kısa sürede gelmezse, onları hassasiyet, hız ve ustalıkla yok ederiz.”

İsrail – Tarihi bir dönüm noktası olarak değerlendirildi

İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu, bu olayı “tarihi bir sonuç” olarak nitelendirdi ve ABD başkanına teşekkür etti. “Trump, dünyadaki en tehlikeli rejimi en tehlikeli silaha sahip olmaktan alıkoydu,” diye vurguladı. Netanyahu, ABD’nin kararlı adımını Orta Doğu’daki istikrar için önemli bir adım olarak değerlendirdi.

İran – Uluslararası hukukun ihlaliyle suçladı

İran Dışişleri Bakanlığı, Washington’u uluslararası hukuku ve BM Tüzüğünü ağır şekilde ihlal etmekle suçladı. İranlı yetkililer, ABD’nin nükleer tesislere yönelik saldırısının uluslararası toplum için çok tehlikeli bir emsal olduğunu belirtti ve tüm devletleri bu olaya ciddi bir şekilde yaklaşmaya çağırdı. Tahran, egemenliğini ve çıkarlarını korumak için tüm önlemleri alacağını açıkladı.

Avrupa ve Britanya – Diplomasi ve müzakereye çağrı

Birleşik Krallık Başbakanı Keir Starmer, ABD’nin adımlarını destekledi, fakat İran’ın nükleer silaha sahip olmasına asla izin verilemeyeceğini açıkça belirtti. Bölgedeki istikrarın öncelik olduğunu vurguladı ve İran’ı müzakere masasına dönmeye çağırdı.

“İran’ın nükleer programı uluslararası güvenlik için ciddi bir tehdittir. İran’ın nükleer silah geliştirmesine asla izin verilemez. ABD, bu tehdidi azaltmak için önlemler aldı. Orta Doğu’daki durum hâlâ istikrarsız ve bölgedeki istikrar bizim için öncelikli. İran’ı müzakere masasına dönmeye ve bu krizi diplomatik yollarla çözmeye çağırıyoruz,” dedi Keir Starmer.

Avrupa diplomasi başkanı Kaja Kallas da hızlı bir diplomatik çözüm çağrısı yaptı:
“İran’ın nükleer silah geliştirmesine izin verilemez, çünkü bu uluslararası güvenlik için tehdittir. Tüm taraflara gerilimi azaltma, müzakere masasına dönme ve daha fazla tırmanmanın önüne geçme çağrısı yapıyorum. AB dışişleri bakanları yarın durumu görüşecek.”

Japonya ve Rusya – Tedbirliliğe çağrı

Japonya Başbakanı Shigeru Ishiba, çatışmanın hızla yumuşatılmasının ve bölgede istikrarın korunmasının önemli olduğunu belirtti:
“Çatışmanın hızla yumuşatılması son derece önemli. Oradaki durumu büyük bir endişeyle dikkatle izliyoruz.”

Rusya Güvenlik Konseyi Başkan Yardımcısı Dmitry Medvedev ise ABD’yi eleştirdi:
“Barışsever olarak iktidara gelen ABD başkanı şimdi ülkeyi yeni bir savaşa sürükledi.”

BM ve uluslararası toplum – Endişe ve diplomatik çözüm çağrıları

BM Genel Sekreteri António Guterres, ABD’nin güç kullanımını sert şekilde eleştirdi. Özellikle gerginliğin tırmanma ve kontrolün kaybedilmesi riskine dikkat çekti ve tek çözümün diplomasi olduğunu, askeri yolun felaket getirebileceğini vurguladı:
“Bugün ABD’nin İran’a karşı güç kullanması beni derinden endişelendiriyor. Bu, bölgede zaten çok hassas olan durumu daha da tehlikeli bir şekilde artırıyor ve uluslararası barış ve güvenliğe doğrudan tehdit oluşturuyor. Durum hızla kontrolden çıkabilir ve siviller, bölge ve tüm dünya için felaketle sonuçlanabilir. Tüm BM üyelerini gerilimi azaltmaya ve BM Tüzüğü ile uluslararası hukuka uygun olarak yükümlülüklerini yerine getirmeye çağırıyorum. Bu tehlikeli dönemde en önemlisi kaosa sürüklenmemektir. Askerî çözüm yok. Tek yol diplomasi. Tek umut barış.”

İran’ın cevabı ve bölgesel gerilim

İran bu saldırıya karşılık olarak İsrail’e onlarca balistik füze fırlattı. Resmi bilgilere göre, bunlardan bazıları İsrail’in savunma sistemini aşıp Tel Aviv ve Hayfa şehirlerine ciddi zarar verdi.

Sonuç: Dünya siyasi ve askerî kriz tehdidi altında

ABD’nin İran’ın nükleer tesislerine düzenlediği saldırı, uluslararası ilişkilerde yeni, tehlikeli bir dönemi başlatmıştır. Liderlerin görüşleri ve yorumları farklı olsa da, tüm tarafların ortak talebi — çatışmanın askerî yollarla değil, müzakere ve diplomasiyle çözülmesidir. Bu aşamada barış için adım atmak ve yaklaşımı değiştirmek hayati önem taşımaktadır.

Zamin.uz, dünyanın en önemli olaylarını yakından izleyerek tüm değişiklikleri ve önemli haberleri zamanında aktarmaya devam edecektir! Telegram’da «Zamin»i takip edin!