"İran’ın Nükleer Programını Tamamen Yok Edemedik" — ABD Yetkilisi

ABD savunma istihbaratının ilk değerlendirmesine göre, Başkan Donald Trump’ın emriyle gerçekleştirilen hava saldırıları İran’ın nükleer tesislerine büyük zarar vermiş olsa da, program tamamen ortadan kaldırılmadı. Bu bilgi, Pentagon’un gizli değerlendirme raporlarına aşina kaynaklar tarafından paylaşıldı.

Fordo, Natanz ve İsfahan’daki nükleer tesisler hedef alındı. Yer altına nüfuz eden bombalar kullanıldı, ancak ABD istihbaratı bu operasyonların İran’ın nükleer programını sadece birkaç ay geciktirdiğini bildirdi.

Ana bileşenler korundu
Raporlara göre, İran saldırılardan önce uranyum stoklarının bir kısmını güvenli bölgelere taşımayı başardı ve bu depolar hedef alınmadı. Ayrıca, uranyum zenginleştirmede kullanılan bazı santrifüjler de tamamen çalışamaz hale gelmedi.

Bu, ABD’li yetkililerin ve Trump’ın “İran’ın nükleer programı tamamen yok edildi” yönündeki açıklamalarıyla çelişiyor. Trump, pazartesi günü sosyal medyada “Hedef aldığımız tesisler tamamen yok edildi, bunu herkes biliyor” diye yazmıştı.

Çelişkili açıklamalar
Beyaz Saray Basın Sözcüsü Karoline Leavitt, bu istihbarat değerlendirmelerini reddetti ve bunları “alt düzeydeki bir istihbarat görevlisinin sızdırdığı yalanlar” olarak nitelendirdi. Amerikan pilotlarının “kusursuz bir şekilde yürüttüğü operasyonu” savundu.

Ancak uluslararası nükleer silahların yayılmasını önleme uzmanları uzun süredir uyarıyor: Sadece hava saldırılarıyla İran’ın yıllar süren nükleer altyapısını tamamen yok etmek neredeyse imkânsız.

Askerî başarı — stratejik belirsizlik
İran ve İsrail arasındaki 12 günlük savaşın ardından, Trump ve Katar liderlerinin arabuluculuğuyla sağlanan ateşkes hâlâ yürürlükte. İran, bu saldırılara misilleme olarak Katar’daki ABD askerî üssüne füze fırlattı; saldırılar can kaybı olmadan atlatıldı.

ABD’li Demokrat Senatör Mark Kelly, istihbarat raporunu incelediğini ve Trump’ın “nükleer program yok edildi” iddialarını doğrulayacak kanıtların bulunmadığını belirtti.

“Yer altı tesislerindeki hasarı değerlendirmek her zaman zordur,” dedi senatör. “Dışarıdan yıkılmış gibi görünebilir ama gerçek hasarı tespit etmek için daha fazla istihbarata ihtiyaç var.”

Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı'na (IAEA) göre İran, %60’a kadar zenginleştirilmiş — neredeyse silah düzeyinde — 400 kilogramdan fazla uranyuma sahip. Bu stokların durumu, Batılı ülkeler ve IAEA için ciddi bir endişe kaynağı olmaya devam ediyor.

İran ayrıca, çok daha derine inşa edilmekte olan yeni bir yer altı nükleer tesisi duyurdu ve bu tesise saldırı düzenlenmedi.

Bu durum gösteriyor ki, askerî saldırılar kısa vadeli kazanımlar sağlayabilir; ancak nükleer programların tamamen ortadan kaldırılması için uzun vadeli siyasi ve diplomatik stratejiler gereklidir. ABD ve İsrail’in saldırıları İran’ın programını yavaşlatsa da, nükleer kapasitesini tamamen yok edemedi. Telegram’da «Zamin»i takip edin!